به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سال 1403 برای تهرانی‌ها، سالی بود که در آن تنها پنج روز هوای پاک تجربه شد و مابقی سال به تلخی و تکرار بحران آلایندگی سپری شد. در شرایطی که کشورها و شهرهای پیشرفته دنیا به تدابیر مؤثر برای مقابله با بحران آلودگی هوا می‌اندیشند، پایتخت ایران همچنان در مسیر غم‌انگیز این فاجعه زیست‌محیطی قرار دارد و هر سال شاهد افزایشی در روزهای آلوده هستیم.

آمارهای رسمی نشان می‌دهند که تهران، در مجموع 179 روز هوای قابل‌قبول، 101 روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و 17 روز هوای کاملاً ناسالم را تجربه کرده است. این آمار نه تنها هشداردهنده است، بلکه زنگ خطری جدی برای سلامت میلیون‌ها تهرانی به شمار می‌رود. آیا این وضعیت برای مسئولان قابل پذیرش است؟

 حتی در روزهایی که وضعیت هوا “قابل‌قبول” به حساب می‌آید، بسیاری از افراد با مشکلات تنفسی، سردردهای مداوم و مشکلات قلبی مواجه هستند. به‌راستی چرا سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی، صنایع و فعالیت‌های اقتصادی این‌قدر بی‌تفاوت به وضعیت محیط‌زیست رفتار می‌کنند؟ آیا وقت آن نرسیده است که سیاست‌های مسکن، خودرو و صنعت با تدابیر زیست‌محیطی هماهنگ شود؟

در چنین شرایطی، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه باید پاسخگو باشند که چرا آلودگی هوا به عنوان یک معضل زیست‌محیطی و بهداشتی در اولویت سیاست‌های دولت قرار ندارد؟ آیا واقعا راه‌حل‌هایی برای کاهش آلودگی وجود ندارد یا این‌که تداوم این بحران به نوعی به عنوان یک “روال عادی” پذیرفته شده است؟

پاسخ به این سوالات از لابه‌لای وعده‌ها و شعارهای مسئولان بیرون نمی‌آید. آنچه نیاز است، عملگرایی، برنامه‌ریزی دقیق و اجرای قاطعانه طرح‌های مقابله با آلودگی هواست. تهران اگر بخواهد از این بحران سربلند بیرون بیاید، باید در کوتاه‌مدت و بلندمدت اقدامات ریشه‌ای و جدی انجام دهد. اما تا زمانی که ما همچنان به روزهایی با هوای “کاملاً ناسالم” عادت کنیم، وضعیت هیچ تغییری نخواهد کرد.

آلودگی هوا در تهران: تهدیدی جدی برای سلامت انسان‌ها و حیوانات

آلودگی هوا در تهران به دلیل غلظت بالای ذرات معلق و گازهای سمی می‌تواند به شدت بر سلامت انسان‌ها تأثیر بگذارد. طولانی‌مدت بودن این وضعیت موجب افزایش بیماری‌های تنفسی مانند آسم، برونشیت مزمن و بیماری‌های ریه می‌شود. همچنین افرادی که به مدت طولانی در این شرایط زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته‌های مغزی و مشکلات عروقی قرار می‌گیرند. آلودگی هوا می‌تواند باعث ایجاد سردرد، تهوع، ضعف عمومی و کاهش کیفیت خواب نیز شود که بر کیفیت زندگی شهروندان اثرات منفی می‌گذارد.

برای گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، وضعیت هوای تهران حتی خطرناک‌تر است. این افراد ممکن است به دلیل تماس طولانی با آلودگی هوا، دچار مشکلات جدی‌تری مانند اختلال در رشد ریه‌ها، تشدید بیماری‌های مزمن یا افزایش میزان بستری در بیمارستان‌ها شوند. در این شرایط، سیستم ایمنی بدن نیز ضعیف‌تر می‌شود و احتمال ابتلا به عفونت‌های ویروسی و باکتریایی افزایش می‌یابد.

آلودگی هوا فقط به انسان‌ها محدود نمی‌شود، بلکه به شدت بر سلامت حیوانات شهری نیز تأثیر می‌گذارد. حیوانات خانگی مانند سگ‌ها و گربه‌ها که بیشتر در فضای باز فعالیت دارند، در معرض ذرات آلوده و گازهای مضر قرار می‌گیرند. این موضوع می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، کاهش طول عمر و ضعف در سیستم ایمنی آن‌ها شود. علاوه بر این، آلودگی هوا به اکوسیستم طبیعی و سلامت حیوانات وحشی نیز آسیب می‌زند، زیرا کیفیت هوا به طور مستقیم بر روی محیط زیست و منابع غذایی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.

قوه قضائیه،چرا قانون هوای پاک اجرایی نمی‌شود؟

وظیفه قوه قضائیه به‌عنوان نهاد ناظر و حافظ حقوق شهروندان، این است که به محض مشاهده تخلف در عدم اجرای قانون، به سرعت پرونده‌ها را پیگیری کرده و دستگاه‌های مسئول را تحت فشار قانونی قرار دهد. اما در شرایط کنونی، قوه قضائیه تنها نظاره‌گر آلودگی فزاینده هوا و افزایش روزهای ناسالم است و هیچ‌گونه واکنش جدی ای به این بحران محیط‌زیستی نشان نمی‌دهد. اگر قانون هوای پاک اجرا نمی‌شود، قوه قضائیه باید پاسخگو باشد؛ چون در عدم پیگیری و اعمال فشار قانونی، بخشی از مسئولیت این فاجعه بر دوش آن است.