ناترازی انرژی امروز ابرچالش ایران است؛ چالشی که تبعات آن بخش‌های مختلف جامعه اعم از حوزه صنعت و تولید را درگیر کرده و منجر به کاهش بهره‌وری و اختلال در فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی شده است.
اولین همایش ملی «تاسیسات؛ گلوگاه ناترازی انرژی» با محوریت ارائه راهکارهای اجرایی و تخصصی، تلاش داشته به تقویت نقش تاسیسات در بهینه‌سازی مصرف انرژی بپردازد و زمینه را برای سرمایه‌گذاری و توسعه تکنولوژی‌های جدید هموار سازد.
همایون ابراهیمی، دبیر سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و صنعتی
در ابتدای این برنامه همایون ابراهیمی، دبیر سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و صنعتی بیان کرد که زنگ خطر توسعه پایدار و آینده سرزمین ایران به صدا درآمده است و در این شرایط صنعت تاسیسات بعنوان یک قلب تپنده می تواند نقش کلیدی در رفع این ناترازی و مدیریت بهینه انرژی ایفا کند.
در این راستا همگرایی، هم اندیشی و همکاری، مسیری برای عبور از چالش‌ها و دستیابی به آینده ای روشن تر است.
هادی حداد، مشاور راهبردی سندیکای شرکت های تاسیسات و صنعتی ایران
در ادامه صحبت های ابراهیمی، هادی حداد، مشاور راهبردی سندیکای شرکت های تاسیسات و صنعتی ایران، با ارائه خود تبیین کرد که چرا تاسیسات و مشارکت عمومی خصوصی می تواند در راستای بهبود ناترازی انرژی کمک کننده باشد.
به عقیده حدادی، اولین نشانه های بروز بحران ناترازی انرژی در دهه ۸۰ مشاهده شد. در آن دوران مهم ترین تشکل‌های کارفرمایی، وصول مطالبات عقب‌افتاده از دولت مشاهده می‌شد. چند سال اخیر مسئله انرژی ازجمله پنج مورد اول از مشکلات کشور بوده و امسال به رتبه اول رسیده است و درکنار معضل انرژی، دچار معظل ارتباطات نیز هستیم.
وی اشاره کرد که تحلیل ها نشان می‌دهد تحریم‌ها تا سه سال آینده ادامه خواهند داشت، یا اگر مذاکرات نیز شروع شود، بین ۲ تا ۳ سال حداقل زمان خواهد برد تا پول به جریان سیاست گذاری کشور بازگردد. همچنین منابع درآمدی دولت نیز به مشکل خورده است و حتی بانک ها نیز نمی توانند دچار ریسک جهش منابعی یا سرمایه ای شوند.
علی آقا محمدی رئیس گروه اقتصادی دفتر رهبر انقلاب
پس از توضیحات و ارائه حدادی، علی آقا محمدی رئیس گروه اقتصادی دفتر رهبر انقلاب گفت: اگر ما بتوانیم بصورت جمعی و با همکاری یکدیگر، مسئله ناترازی انرژی را حل کنیم، در حقیقت ظرفیت توسعه در درون این مسئله نهفته است و نیازی به تفکر در راستای تامین منابع نیست.
آقا محمدی اظهار داشت، که دولت همواره برای حل ناترازی انرژی به سراغ آحاد مردم رفته است، این درحالی است که آحاد مردم از آسیب پذیری بالایی برخوردارند. همچنین قوانین و مقررات در راستای بهبود وضعیت ناترازی انرژی کم نیست، واقعیت این است که باید در راستای اجرای این قوانین تلاش کرد.
به اعتقاد او قوه قضاییه از دو جهت در این راستا می تواند موثر باشد: در مرحله اول فعل انجام نشده را می تواند بازخواست کند و در مرحله دوم به وسیله دادگاه های صلح کمک کننده باشد.
امین مقوی، رئیس سازمان نظام مهندسی کشور
در ادامه این همایش، امین مقومی، رئیس سازمان نظام مهندسی کشور اذعان داشت که مهم ترین مسئله ای در حال حاضر برای رفع مسئله ناترازی اهمیت دارد، همکاری دولت و بخش خصوصی است. در جلسات در بسته جدای از بخش خصوصی، نخبگان و متخصصین، هیچ اتفاقی در روند بهبود رخ نخواهد داد.
در راستای پیشنهاداتی که مقومی بیان کرد، به این نکته کلیدی اشاره شد که سرزمین در حال جواب کردن ما است، زیرا ما به زمینه و تاریخ و گذشته خود نپرداختیم.
محمدرضا میرلواسانی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس
محمدرضا میرلواسانی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس به عنوان یکی از سخنرانان این همایش با بیان اینکه شرکت پتروشیمی پردیس با تولید سالانه بیش از ۵ میلیون تن محصول اوره و آمونیاک و کمک ۱.۱ میلیارد دلاری به اقتصاد ایران، روزانه ۶ میلیون مترمکعب گاز مصرف می کند، اظهار کرد: این شرکت به عنوان بزرگترین پتروشیمی کشور از منظر صادرات و تولید، با ۷ درصد تولید فرآورده و محصول پتروشیمی، دومین شرکت ارزآور ایران، امروز دچار آسیب های جدی شده که GDP کشور را تحت تاثیر قرار می دهد.
میرلواسانی با اشاره به میزان مصرف گاز پردیس گفت: پتروشیمی پردیس سالانه ۲.۱ میلیارد مترمکعب یعنی ۰.۹ درصد از کل گاز را در ازای ۱.۱ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور مصرف می کند، با این وجود سیاست همه دولت ها این است که برای جلوگیری از تشنج اجتماعی گاز مصرفی صنایع را کاهش دهند. سالانه بین ۲۸۰ میلیون تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب از گاز ما را قطع می کنند که روی ارزآوری ما تاثیر خواهد داشت.
میرلواسانی تاکید کرد: با این وجود آمده ایم بگوییم که با وجود ناترازی و قطعی ۵ ماهه گاز می توانیم از تهدید ناترازی فرصت ایجاد کنیم و با نوآوری انجام شده ضمن کاهش گاز مصرفی، افزایش قابل توجهی در ارزآوری نیز داشته باشیم.
پس از پایان ابن سخنرانی ها، پنل اول این همایش با محوریت بحران سرمایه گذاری آغاز شد.
پنل اول: بحران سرمایه گذاری
در ابتدای این پنل مهدی پازوکی، اقتصاددان بیان می کند که توان تولیدی کشور محدود شده است و در نتیجه این ناترازی ها رخ داده است. این اتفاقات سیگنال این است که سرمایه گذاری در ایران در چند سال اخیر به شدت کاهش پیدا کرده است.
پازوکی معتقد است درحال حاضر سرمایه گذاری خارجی برای ما بسیار اهمیت دارد و ما در و ما در منطقه برخلاف سند چشم انداز عقب افتاده ایم، آن هم به دو دلیل اصلی: در ابتدا باید سیاست خارجی ما در جهت حفظ متفع ملی تغییر کند و در مرحله دوم اصلاحات اقتصادی باید صورت گیرد.
در نهایت عامل اصلی رسیدن به رشد اقتصادی پایدار، سرمایه گذاری در اقتصادمان بیان شد.
در سخنرانی دوم این پنل، علیرضا اسدی، مدرس دانشگاه در راستای بهینه سازی و مسائل کلان کشور چند مورد را بیان کرد.
اسدی در ابتدای صحبت‌های خود این سوال را مطرح کرد که چرا سیاست های مجموعه حکمرانی کشور در حوزه انرژی و بطور خاص سرمایه گذاری انرژی شکست خورده است؟ پاسخ اصلی این است که اگر ساز و کار های قیمت گذاری به درستی کار نکند، بازارها ناکارآمد می‌شوند و منجر به عدم تعادل سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه انرژی می شود.
سعید اسلامی بیگدلی، کارشناس بازار سرمایه نیز بعنوان سخنران پایانی این پنل، گفت: هر اصلاحی در این ساختار نهادی ما بسیار دشوار است.
به عقیده اسلامی بیگدلی، ما منابع کشور را به دلایل متعدد هدر داده‌ایم و دارایی هایمان را صرف امور جاری کرده ایم در در راستای این خرج منابع، هیچ مسئله ای را حل نکرده ایم و کشور در طی سال ها مصرف شده است.
ما تقریبا تنها کشور جهان هستیم که نتوانسته ایم بعد از چهار دهه مشکل را حل کنیم.
در گام بعدی این همایش، رضا حاجی کریم، نائب رئیس هیات مدیره سندیکای شرکت های تاسیساتی و صنعتی ایران، مواردی از پیشنهادات این شرکت دا در راستای بهبود وضعیت صنعت در مبحث بحران ناترازی به تفضیل ارائه داد.
همچنین پیام باقری نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران، به این نکته اشاره کرد که ایران از لحاظ ذخایر معدنی جزو ۱۰ کشور برتر جهان می باشد. به اعتقاد مسئولان بخش خصوصی قابلیت رسیدن به رشد اقتصادی ۸درصد را دارد. اما ما نباید انتظار داشته باشیم که به این رشد ۸درصدی دست پیدا کنیم، اما برق و گاز در اختیار صنایع قرار ندهیم.
باقری اعتقاد دارد که ما هم از طرف مدیریت مصرف و هم از سمت بهینه سازی مصرف باید اقدماتی را انجام می دادیم که از آن ها غافل شدیم.
در این همایش، محمد هاشمی، مدیرعامل شرکت لینکران، تاریخچه ای از تاسیس این شرکت بیان کرد و توضیح داد که چگونه با ناترازی انرژی مقابله کرده اند و تولیدات خود را بطور مداوم حفظ نموده اند و در ادامه هدف این ظرکت را برای ارتباط بیشتر بخش خصوصی و دولت تبیین کرد.
پنل دوم: مشارکت عمومی و خصوصی
در این قسمت از همایش پنل دوم با محوریت مشارکت عمومی و خصوصی آغاز شد و اعضای این پنل به تفکیک نقد و نظرات خود را در راستای ناترازی انرژی بیان کردند.
حمیدرضا کشفی، تحلیل گر قراردادهای ppp، بعنوان اولین سخنران این پنل بیان کرد که امروز ما دچار ناترازی در گاز هستیم و روند عمران ما منجر به توسعه نیافتگی نشده است. شاه کلید حکمرانی خوب مشارکت است. مشارکت سه مولفه اصلی دارد که عبارت است از: دولت، بخش خصوصی و ملت.
همچنین فرشاد فاطمی، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، اظهار کرد که ما اگر همین روند را در انرژی بخواهیم پیش ببریم، تا سال ۱۴۲۰ دیگر گاز نخواهیم داشت. ما هر زمان اصل اقتصاد را که می گوید عرضه و تقاضا باید در جایی به تعادل برسند را فراموش می کنیم، دچار بحران می شویم.
او به ۳ نکته اساسی شفافیت، حذف تعارض منافع و ایجاد رقایت پذیری. اشاره کرد.
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران به یک نکته جالب اشاره کرد که آن هم این است که دولت ها ادای تابع بودن از رهبری را نشان می دهند و نمونه آن را پرداخت مستقیم یارانه ها در سال ۱۳۸۹ بیان کرد.
این پنل با سخنان محمد قاسمی، سرپرست اقتصادی سازمان برنامه و بودجه پایان یافت.
قاسمی در سخنان خود این هشدار را داد که هر زمان قرارداد مشارکت عمومی خصوصی که می خواهید امضا کنید، به دقت الگوی تامین مالی را بعنوان یک فعال اقتصادی توجه کنید و اگر وابسته به تضمین دولت است، هرگز امضا نکنید. درست است که دولت در بعضی شرایط می تواند کار هارا راه بیندازد اما حتما باید ساز و کارهای قیمتی درست شود.
پس از پایان پنل دوم، علی نقی مشایخی، اقتصاددان، اظهار کرد که شدت مصرف انرژی در ایران ۲ برابر جهان است.
مشایخی از یک گنج مهم یاد کرد و گفت: دولت بین ۱۰۰ تا ۱۲۷ میلیارد دلار در سال یارانه انرژی می دهد و این به مانند یک گنجی است که روی آن خاک ریخته اند.
وی اعتقاد دارد اگر قرار است انرژی سامان یابد، باید مکانیزم بازار در عرضه و تقاضای انرژی فعال شود و نمی شود با قیمت های دستوری انرژی را سامان داد.
بعنوان آخرین برنامه این همایش، پنل سوم با عنوان فناوری برگزار شد.
پنل سوم: فناوری
خدایار جوادی، عضو هیئت علمی دانشگاه شریف، این سوال را مطرح کرد که ایا چالش ما عدم بکارگیری فناوری در حوزه انرژی اشت؟
عباس ملکی، استاد تمام دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف بیان کرد که اصل مشکل در مسئله انرژی قیمت گذاری نیست، بلکه مصالحه اجتماعی مهم است. همچنین اظهار کرد که راه حل اصلی می تواند اصلاح فرهنگ مصرف انرژی باشد.
بهروز دشتی، مجری طرح های انرژی تجدید پذیر گفت: در حال حاضر صنایع دنبال انرژی های تجدید پذیر هستند. انرژی های تجدید پذیر راه حل اصلی اقتصاد بنگله داری است.
وی معتقد است که شرکت ها باید تغییر رویکرد داشته باشند و برق گواهی سبز خود را در بورس به فروش برسانند.
این پنل با سخنان هاشم اورعی، استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف پایان یافت.
اورعی به نکات قابل توجهی اشاره کرد. او گفت: ما نمی توانیم فرض کنیم دولت وجود ندارد. نه تنها باید ببینیم که دولت وجود دارد، بلکه همه چیز نیز دست دولت است.
به عقیده اورعی، مسئله اصلی ما انرژی نیست؛ زیرا در کشور انرژی تنها چرخی نیست که لنگ میزند، بلکه تمامی چرخ های کشور مشکل دارند و تمامی این ها معلول اند و ما باید دنبال علت بگردیم.
وی مشکل اصلی کشور را ناترازی عقلی بیان می کند و با این کشور که آینده و امنیت کشور در گروم توسعه است به این همایش خاتمه داد.
source