بزرگنمايي:

فصل اقتصاد – بررسی وضعیت بازنشستگان در لایحه بودجه 1404 نشان می دهد 104 همت برای متناسب سازی پیش‌بینی شده همچنین دولت قرار است با انتقال 600 همت به تامین اجتماعی تمام بدهی خود به این صندوق را تادیه کند.

طی سال‌های گذشته یکی از اصلی ترین درخواست‌های بازنشستگان متناسب‌سازی حقوق بود چراکه تفاوت زیادی میان حقوق مستمری‌بگیران و شاغلین مشابه وجود داشت.
در نهایت سال گذشته و در قانون برنامه هفتم توسعه مقرر شد متناسب‌سازی ظرف سه سال عملیاتی شود. به نحوی که در سال اول 40 درصد تفاوت، در سال دوم 30 درصد و در سال سوم 30 درصد متناسب‌سازی محقق شود.
در همین راستا در قانون بودجه سال 1403 مقرر شد مالیات بر ارزش افزوده یک واحد درصد افزایش یابد تا منابع مورد نیاز برای اجرای سیاست متناسب سازی تأمین شود که پیش بینی شد از این محل منابع حدودی 50 هزار میلیارد تومان به دست آید.
بر همین اساس نیز نگاه‌ها به لایحه بودجه سال 1404 بود که آیا این تکلیف قانونی برای سال آینده نیز اجرایی می‌شود و آیا منابع کافی دیده شده است یا خیر.
بازنشستگان در لایحه 1404
نگاهی به لایحه بودجه 1404 نشان می‌دهد که دولت در سال آینده 104 هزار میلیارد تومان برای متناسب‌سازی صندوق‌های خودش پیش بینی کرده است.
به عبارت دیگر هزینه این برنامه در سال جاری که 50 هزار میلیارد تومان بود در سال آینده بیش از دو برابر شده است که این افزایش نیز احتمالاً به دلیل رشد ضریب حقوق بوده است.
از سوی دیگر نرخ مالیات بر ارزش افزوده همان 10 درصد باقیمانده که به عبارتی یک واحد درصد در تبصره‌ها برای متناسب‌سازی از این محل کنار گذاشته شده است.
لذا اگر منابع حاصل از یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده سال آینده 74 هزار میلیارد تومان باشد، دولت برای انجام این تکلیف قانون 30 هزار میلیارد تومان از سایر منابع دیده است.
جلوگیری از بحران کسری پاداش بازنشستگی
پاداش بازنشستگی نیز 650 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده که حدود 20 درصد رشد دارد. البته نکته مهم در پاداش بازنشستگی آن است که گویا رقم آن از 22 هزار میلیارد تومان سال جاری به 85 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است که نشان از رشد 284 درصدی دارد.
به نظر می‌رسد اگر این ارقام درست باشد، در سال آینده بحران کسری پاداش بازنشستگی نخواهیم داشت و احتمالاً می‌توان برخی احکام قانون برنامه هفتم را محقق کرد.
برای مثال در قانون برنامه هفتم اجازه داده شده که دولت به معلمان در 30 سال خدمت پاداش بازنشستگی پرداخت کند و در صورت رضایت معلمان به مدت 5 سال دیگر از خدماتشان استفاده کند. احتمالاً دولت با نگاهی به این حکم قانونی افزایش پاداش بازنشستگی را این چنین رشد داده است.
تمام کارکنان دولت مشترک صندوق تأمین اجتماعی می‌شوند
آخرین حکم مرتبط به بازنشستگان، تعیین تکلیف صندوق‌های بازنشستگی است. پورمحمدی رئیس سازمان برنامه در مصاحبه مطبوعاتی خود اعلام کرد که این حکم بخشی از اصلاح ساختاری بودجه است که در ماده 119 قانون برنامه هفتم نیز بر آن تاکید شده است.
داستان از این قرار است که بر اساس این تبصره دولت تمام تعهدات صندوق‌های بازنشستگی در قبال بازنشستگان صندوق‌های کشوری و فولاد را عهده‌دار بوده است. البته این روال چند سال اخیر نیز برقرار بود چرا که همواره حدود 90 درصد مستمری این صندوق از منابع بودجه عمومی تأمین می‌شد.
بنابراین دولت مالک دارایی‌های صندوق‌ها می‌شود که نه تنها بسیار زیان‌ده هستند بلکه حواشی زیادی در خصوص انتصابات حاشیه‌دار این شرکت‌ها در سنوات اخیر به گوش می‌رسیده است.
بنابراین به دلیل آنکه صندوق کشوری دیگر وجود ندارد، از سال آینده تمام کارکنان جدید دولت باید مشترک صندوق تأمین اجتماعی شوند. البته این اتفاق در سالیان اخیر هم همواره رخ داده بود و مسئله جدیدی نیست. در واقع با توجه به اینکه اکثر کارکنان دولت در ابتدا پیمانی هستند در همان ابتدا نیز مشترک صندوق تأمین اجتماعی می‌شوند و در زمان رسمی‌قطعی شدن اگر بخواهند سنوات خود را انتقال دهند باید هزینه بالایی بپردازند که در عمل بسیاری از افراد این هزینه را پرداخت نمی‌کنند.
انتقال 600 همت از صندوق کشوری و فولاد به تأمین اجتماعی
در کنار این اصلاح اساسی، دولت تمام دارایی‌های صندوق کشوری و فولاد را به سازمان تأمین اجتماعی بابت بدهی خود منتقل می‌کند.
برآورد می‌شود که این دارایی حدود 600 هزار میلیارد تومان باشد.
بنابراین اگر این اصلاح انجام شود تمام بدهی دولت به تأمین اجتماعی تادیه می‌شود و همچنین در یک سال دولت می‌تواند تمام تعهدات خود را بروز به صندوق تأمین اجتماعی پرداخت کند.
حال باید منتظر ماند و دید آیا مجلس این اصلاح مهم را تصویب خواهد کرد.