مجله ماشین – نویسنده: مرتضی قانع /  بسیاری از صداهای تولید شده توسط تایرها در محدوده صوتی گوش انسان نیستند و به همین دلیل آن‌ها را نخواهید شنید، با این حال تایرها ممکن است صداهای آرام یا گوش‏‌خراشی تولید کنند که در محدوده شنوایی انسان است و از یک مشکل در قسمت جلوبندی خبر می‏‌دهد.

بسیاری از صدا‏های ایجاد شده توسط تایرها حین حرکت، مربوط به اشکالات یاتاقان‏‌ها یا بلبرینگ‏‌ها در چرخ‏‌های جلو و عقب هستند.

با این وجود ممکن است این صدا دلایل دیگری نیز داشته باشد. اکثر رانندگان نسبت به صدای تایرها بی‏‌توجه هستند در صورتی‏که نادیده گرفتن صدای لاستیک ها معمولاً به ایجاد خسارات بزرگ و گاهی جبران‏‌ناپذیر منتهی می‏‌شود.

ساییدگی زودرس قطعات، خوردگی یا وارد شدن ضربه به هر کدام از قطعات جلوبندی می‌‏تواند دلیلی برای ایجاد صدای تایر باشد که لازم است در کوتاه‌‏ترین زمان نسبت به کشف و برطرف کردن مشکل اقدام کنید.

در ادامه نگاهی به علل مرسوم سر و صدای تایرها هنگام حرکت خواهیم داشت و با دلایل معمول ایجاد مشکل در چرخ‏‌ها آشنا خواهیم شد، دلایلی که همچون نوک کوه یخ از آب بیرون آمده‏‌اند و از یک حادثه قریب‏الوقوع خبر می‏‌دهند.

خرابی بلبرینگ چرخ، دلیل اصلی ایجاد صدای تایر

یاتاقان چرخ یا بلبرینگ چرخ یکی از قطعات مصرفی جلوبندی خودرو است که به عنوان مقصر اصلی ایجاد سر و صدای تایرها شناخته می‏‌شود.

بلبرینگ چرخ‌‏ها قطعاتی هرزگرد هستند که در چند جهت حرکت می‏‌کنند، از این رو در فواصل زمانی معینی باید نسبت به تعویض آنها اقدام کرد.

گاهی اوقات نیز صفحات مختلف بلبرینگ در جای خود تثبیت می‏‌شوند و این مسئله باعث می‏‌شود تا یاتاقان‏‌ها به صورت کامل تخریب شوند.

اتمام گریس بلبرینگ‏‌ها موجب می‏‌شود که سطوح مختلف آنها روی یکدیگر ساییده شوند و صدایی همانند جیر جیر یا وز وز ایجاد کنند.

بنابراین اگر هنگام چرخاندن فرمان به اطراف حس می‏‌کنید که صدای سایش دو سطح فلزی از چرخ‌‏ها شنیده می‏‌شود، باید در کوتاه‏ترین زمان نسبت به تعمیر بلبرینگ‏‌ها و گریس‏کاری مجدد آنها اقدام کنید.

در غیر این صورت بلبرینگ‌‏ها دچار خوردگی و شکستگی می‏‌شوند و می‏‌بایست نسبت به تعویض آنها اقدام کرد، علاوه برآن بلبرینگ‏‌های چرخ خشک برای حرکت خودرو خطرآفرین خواهند بود.

از آن‏جایی که اکثر خودروهای موجود در بازار دیفرانسیل جلو هستند و فرمان‏‌پذیری نیز از طریق محور جلو صورت می‏‌گیرد، میزان خرابی بلبرینگ‏‌های چرخ جلو بسیار بیشتر از چرخ عقب خواهد بود.

در ادامه نگاهی به دلایل مرسوم ایجاد مشکل در بلبرینگ‌‏ها خواهیم داشت تا علت اصلی ایجاد سر و صدای تایر خودروی شما مشخص شود.

به همین دلیل اگر احساس می‏‌کنید یکی از موارد پیش رو برای اتومبیل شما رخ داده است، منتظر شنیدن سر و صدای آزاردهنده چرخ‏ها در آینده نزدیک باشید!

دلیل اول، کمبود گریس یا روانکار

یاتاقان یا بلبرینگ چرخ یک قطعه هرزگرد است که در جهات مختلف حرکت می‏‌کند.

افرادی که آشنایی اندکی با اصول مکانیک یا خودرو داشته باشند، می‏دانند که هر قطعه هرزگردی برای چرخش به روانکار یا گریس نیاز دارد تا از اصطکاک و سایش آن جلوگیری به عمل آید.

چرب کردن و گریس‏کاری دائمی بلبرینگ چرخ‏‌ها علاوه بر حرکت راحت و بدون دردسر، مزیت کاهش دما را نیز برای آنها به همراه دارد.

گریس و سایر روغن‏‌های مورد استفاده در خودرو تنها برای روانکاری استفاده نمی‌‏شوند، بلکه به عنوان مایع خنک کننده نیز ایفای نقش می‌‏کنند و مانع از افزایش حرارت قطعات متحرک می‏‌شوند.

بنابراین گریس‏کاری بلبرینگ‏‌ها می‌تواند نقش مهمی در افزایش طول عمر این قطعات ایفا کند، چرا که به طور همزمان حرکت آسان آنها را در دمایی مناسب تضمین می‏‌کند.

یاتاقان‌‏ها یا بلبرینگ چرخ‏‌ها در خودروهای مدرن، کاملا مهر و موم شده‏‌اند و معمولاً امکان باز کردن و تعمیر آنها وجود ندارد.

به همین دلیل تنها راه اطلاع از میزان سلامتی آنها، چک کردن بلبرینگ‏‌ها توسط یک تعمیرکار ماهر است.

ایجاد صدا از سوی بلبرینگ چرخ‏‌ها یک اعلان به راننده است که فرا رسیدن زمان تعویض آنها را یادآور می‏‌شود.

تشخیص اینکه آیا گریس بلبرینگ‏‌ها تمام شده است یا نه، از طریق بررسی ظاهری آنها امکان‏‌پذیر است.

بنابراین با چک کردن دائمی اتومبیل خود، می‏توانید پیش از وقوع مشکل در چرخ‏ها نسبت به تعویض بلبرینگ‏‌ها اقدام کنید.

دلیل دوم، نفوذ آب نمک

نمک ماده‌‏ای مضر برای قطعات فلزی است و هنگامی که با رطوبت ترکیب شود، میزان ضرر آن چند برابر خواهد شد.

مشکل خوردگی بلبرینگ‌‏ها توسط آب‏ نمک در مناطق نزدیک دریا بیشتر رخ می‏‌دهد، از این رو اگر ساکن شهرهای ساحلی هستید باید همواره خودرو را خشک نگه دارید.

ورود آب نمک به محفظه بلبرینگ‌‏ها سبب می‏‌شود تا گریس چرخ‏‌ها خشک شود و سایر قطعات فلزی نیز دچار خوردگی شوند.

بسیاری از رانندگان تجربه مشترکی از ورود با خودرو به دریا و سپس شنیدن صداهای عجیب از چرخ‏‌های اتومبیل دارند.

علت این مسئله رسوخ سریع آب نمک به چرخ‌‏ها و بلبرینگ‏‌ها است، که پس از ورود اتومبیل به دریا رخ می‏‌دهد.

در چنین مواردی بهتر است به سرعت خودرو را تعمیر کنید چرا که خوردگی با نمک و املاح معدنی آب به سرعت تمامی قسمت‏‌های خودرو را فرا می‌‏گیرد.

با این حال اگر از اتومبیل خود برای فعالیت‏‌های تجاری در کنار دریا همانند راه‌‏اندازی قایق یا جمع‏ کردن تور استفاده می‏‌کنید، هیچ چاره‏‌ای برای جلوگیری از نفوذ آب شور به بلبرینگ‌‏ها وجود ندارد و تنها راه حفظ سلامت خودرو، انجام تعمیرات سریع چرخ‏‌ها و جلوبندی خودرو است.

دلیل سوم، عدم استفاده طولانی مدت از خودرو

پارک کردن طولانی مدت خودرو و عدم استفاده از آن زیان‏‌های فراوانی را به همراه دارد، چرا که خودروها برای حرکت کردن ساخته شده‌‏اند و عدم استفاده موجب مرگ آرام آن‌ها می‏‌شود.

عدم تحرک خودرو برای مدت طولانی موجب فرسودگی قطعات وسیله نقلیه می‏‌شود و خسارات جبران‏‌ناپذیری به همراه خواهد داشت.

بوش‌‏های سیستم تعلیق یکی از حساس‏‌ترین قطعات در برابر عدم تحرک هستند که بی‏‌استفاده ماندن خودرو موجب سفت شدن آن‌ها می‏‌شود.

گریس موجود در بلبرینگ‏‌ها نیز در صورت ثابت ماندن بیش از خودرو خاصیت روانکاری خود را از دست می‏‌دهند و به بلبرینگ‏‌ها آسیب وارد می‌‏کنند.

دلیل چهارم، برخورد و ضربه

بلبرینگ‏‌های چرخ قطعاتی حساس هستند و برای تحمل ضربه‏‌های شدید طراحی نشده‌‏اند، از این رو طبیعی است که پس از یک تصادف یا برخورد شدید با چرخ‏‌ها شاهد برآمدن صداهای عجیب از لاستیک‏‌ها باشید.

در صورتی که چرخ‏های اتومبیل شما بیش از حد سر و صدا می‌‏کنند یا فرمان به یک سمت کشیده می‏‌شود، ممکن است بلبرینگ‏‌های شما دچار صدمه شده باشند.

از این رو توصیه می‏‌شود در زمانی کوتاه خودرو را به یک تعمیرکار ماهر نشان دهید.

دلیل پنجم، مراقبت از قطعات سیستم تعلیق

قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو، یکی از قسمت‏‌های حساس اتومبیل هستند که حرکت خودرو به آنها وابسته است.

از آن‏جایی که فشار زیادی روی این قطعات قرار دارد، اکثر آنها از نوع مصرفی هستند و با توجه به نوع استفاده از خودرو باید در فواصل زمانی منظمی نسبت به تعویض آنها اقدام کرد.

طبیعی است که هرچقدر استفاده شما از خودرو بیشتر باشد، لازم است تا در بازه‌‏های زمانی کوتاه‏‌تری نسبت به تعمیر جلوبندی و سیستم تعلیق اتومبیل خود اقدام کنید.

بدیهی است در صورتی که دقت لازم را برای نگهداری از قطعات جلوبندی لحاظ کنید، مشکلاتی همچون ایجاد سر و صدای تایرها برای اتومبیل شما بروز پیدا نمی‏‌کند.

تعمیر و تعویض قطعات کوچکی همچون بلبرینگ‌‏ها هزینه چندانی برای مالک به دنبال نخواهد داشت.

در صورتی که اگر این مشکل نادیده گرفته شود، سایر قطعات سیستم جلوبندی نیز به مرور آسیب خواهند دید.

همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که قطعات جلوبندی فارغ از نوع پیشرانه هستند، بنابراین حتی خودروهای الکتریکی و پلاگین هیبریدی نیز سیستم جلوبندی مشابهی با خودروهای درون‏سوز دارند.

بنابراین هر راننده‏ای باید به اندازه کافی با قسمت‏‌های مختلف خودرو و وظیفه هر کدام از آنها آشنا باشد تا در صورت وقوع کوچک‏ترین رخداد، به سرعت مشکل را برطرف کرده و از ایجاد خسارات بیشتر جلوگیری کند.

جمع‌‏بندی: دقت و نظم همه چیز را حل می‏‌کند!