ورود فناوری‌های دیجیتال به این عرصه، قواعد بازی را تغییر داده است. امروزه مدیران پروژه و سرمایه‌گذاران هوشمند به دنبال راهکارهایی هستند که ریسک‌های اجرایی را پیش از کلنگ‌زنی به صفر برسانند. در این میان، شناخت و انتخاب درست از میان گزینه‌های موجود در لیست نرم افزارهای bim، یک گام حیاتی برای تضمین موفقیت مالی و فنی پروژه‌ها محسوب می‌شود. این ابزارها دیگر صرفاً برای کشیدن نقشه نیستند؛ آن‌ها پلتفرم‌های مدیریت داده‌ای هستند که شریان حیاتی یک پروژه را تشکیل می‌دهند.

لیست نرم افزارهای bim

انتخاب یک پلتفرم مناسب از لیست نرم افزارهای bim، تصمیمی استراتژیک است که مستقیماً بر بازگشت سرمایه (ROI) تأثیر می‌گذارد. هر کدام از این نرم‌افزارها فلسفه و رویکرد خاص خود را دارند و برای مقیاس‌ها و نیازهای متفاوتی طراحی شده‌اند. اما وجه اشتراک تمام آن‌ها، ایجاد یک بستر یکپارچه برای مدلسازی اطلاعات ساختمان bim است. این فرآیند، اطلاعات هندسی، فنی و زمانی پروژه را در یک مدل واحد ادغام می‌کند تا تصمیم‌گیری‌ها بر اساس داده‌های واقعی انجام شود، نه فرضیات.

زمانی که یک تیم متخصص با بهره‌گیری از این ابزارها، فرآیندها را مدیریت می‌کند، ما شاهد ظهور مفهوم نوین معماری دیجیتال هستیم. در این پارادایم، مرز میان طراحی و ساخت از بین می‌رود و همه چیز در یک پیوستار دیجیتال جریان پیدا می‌کند. شرکت‌های پیشرو با بررسی دقیق لیست نرم افزارهای bim، گزینه‌ای را انتخاب می‌کنند که با اکوسیستم کاری، تخصص تیم فنی و اهداف تجاری آن‌ها هم‌خوانی داشته باشد. هدف نهایی، خلق زنجیره‌ای هوشمند است که در آن تعامل طراح، مجری و سرمایه‌گذار شفاف و به‌دور از خطاهای رایج انسانی باشد.

نرم افزار Revit

بدون شک، نام رویت (Revit) در صدر اکثر بررسی‌های تجاری و فنی قرار دارد. این محصول قدرتمند شرکت اتودسک، به دلیل اکوسیستم گسترده و یکپارچگی بی‌نظیرش، سهم بازار عمده‌ای را به خود اختصاص داده است. برای شرکت‌های مشاور و پیمانکارانی که در پروژه‌های بزرگ و چندرشته‌ای فعالیت می‌کنند، رویت فراتر از یک ابزار مدل‌سازی است؛ این نرم‌افزار زبان مشترک مهندسی در سطح جهانی است.

مزیت تجاری استفاده از Revit در قابلیت همکاری (Interoperability) و هماهنگی میان دیسیپلین‌های مختلف (معماری، سازه و تأسیسات) نهفته است. تشخیص تداخلات (Clash Detection) در این محیط به شکلی کارآمد انجام می‌شود که نتیجه‌ی آن کاهش چشمگیر دوباره‌کاری‌ها در فاز اجرا و جلوگیری از هدررفت بودجه است. همچنین وجود افزونه‌های متعدد و قابلیت اسکریپت‌نویسی (مانند Dynamo) به مدیران اجازه می‌دهد تا فرآیندهای تکراری سازمان خود را اتوماسیون کنند. اگرچه رویت نیازمند سخت‌افزار قوی و آموزش تخصصی است، اما خروجی‌های دقیق و مستندات قابل استناد آن، این سرمایه‌گذاری را کاملاً توجیه می‌کند و آن را به گزینه‌ای امن در لیست نرم افزارهای bim تبدیل کرده است.

نرم افزار ArchiCAD

اگرچه رویت بر بازار تسلط دارد، اما آرشیکد (ArchiCAD) به عنوان پیشگام تاریخی این حوزه، جایگاه ویژه‌ای نزد معماران و طراحانی دارد که سرعت و روانی در خلق فرم برایشان اولویت دارد. در تحلیل‌های تخصصی لیست نرم افزارهای bim، آرشیکد معمولاً به عنوان گزینه‌ای شناخته می‌شود که فاصله‌ی میان ایده‌ی انتزاعی و مدل دیجیتال را به حداقل می‌رساند و تجربه‌ی کاربری بسیار روانی را ارائه می‌دهد.

از منظر تجاری، آرشیکد به دلیل سبک بودن و سرعت بالا در پردازش فایل‌های حجیم، بهره‌وری تیم طراحی را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد. رابط کاربری بصری و هوشمند آن باعث می‌شود منحنی یادگیری برای پرسنل جدید کوتاه‌تر شود و هزینه‌های آموزش سازمانی کاهش یابد. برای دفاتری که می‌خواهند در فاز کانسپت و فاز یک، سرعتی خیره‌کننده داشته باشند و هم‌زمان مدلی اطلاعاتی و دقیق تولید کنند، آرشیکد یک مزیت رقابتی بزرگ محسوب می‌شود. این نرم‌افزار بر روی پلتفرم‌های مک و ویندوز عملکردی عالی دارد و انعطاف‌پذیری بالایی را برای تیم‌های خلاق فراهم می‌آورد.

نرم افزار Tekla Structures

وقتی صحبت از سازه‌های پیچیده فولادی، بتنی و یا پروژه‌های صنعتی عظیم به میان می‌آید، تکلا استراکچرز (Tekla Structures) بی‌رقیب است. در پروژه‌هایی که رواداری (Tolerance) خطا باید نزدیک به صفر باشد و جزئیات اجرایی اهمیتی حیاتی دارند، تکلا انتخاب اول مهندسان و مدیران ساخت است. این نرم‌افزار توانایی مدیریت مدل‌هایی با سطح جزئیات بسیار بالا (LOD 400 و LOD 500) را دارد که مستقیماً مبنای ساخت و نصب قرار می‌گیرند.

ارزش افزوده‌ی تکلا در اتصال مستقیم آن به فرآیند ساخت (Fabrication) است. خروجی‌های این نرم‌افزار می‌توانند مستقیماً به دستگاه‌های برش CNC و خطوط تولید کارخانه‌ها متصل شوند که این امر ضایعات متریال را به شدت کاهش می‌دهد. گروه تخصصی چندگونا با درک عمیق از این قابلیت‌ها و تلفیق دانش معماری و مهندسی، از پتانسیل‌های ابزارهایی نظیر تکلا برای ارائه راهکارهای ساخت دیجیتال استفاده می‌کند. رویکرد این مجموعه بر پایه تلفیق علم و تجربه بنا شده تا راه‌حل‌هایی یکپارچه و قابل اجرا ارائه دهد که دقیقاً منطبق با مدل دیجیتال باشد. استفاده از چنین ابزارهایی در کنار تخصص تیم‌های پیشرو، تضمین‌کننده‌ی اجرای دقیق و بهینه‌ی سازه‌های پیچیده است.

نرم افزار Vectorworks Architect

در ادامه‌ی بررسی گزینه‌های موجود در لیست نرم افزارهای bim، به وکتورورکس (Vectorworks) می‌رسیم. این نرم‌افزار برای شرکت‌هایی ایده‌آل است که خواهان ترکیبی از قابلیت‌های قدرتمند گرافیکی، مدل‌سازی اطلاعات و آزادی عمل در طراحی هستند. وکتورورکس در حوزه‌هایی مانند معماری منظر، طراحی داخلی و طراحی صحنه عملکردی درخشان و متمایز دارد.

مزیت اقتصادی این پلتفرم در قابلیت‌های هیبریدی آن است؛ کاربر می‌تواند با آزادی عمل ابزارهای ترسیم دو‌بعدی کار کند و هم‌زمان یک مدل بیم هوشمند تولید نماید. برای شرکت‌های متوسط که می‌خواهند با هزینه‌ای معقول وارد دنیای بیم شوند و هم‌زمان کیفیت پرزنت و گرافیک بالایی را به کارفرمایان خود ارائه دهند، وکتورورکس یک انتخاب هوشمندانه است. این نرم‌افزار ابزارهای قدرتمندی برای ارائه و رندرینگ دارد که نیاز به خروج مکرر از نرم‌افزار برای پروسه‌های گرافیکی را کاهش می‌دهد و سرعت تحویل پروژه به کارفرما را بالا می‌برد.

داشتن بهترین ابزارها از لیست نرم افزارهای bim به تنهایی ضامن موفقیت یک پروژه نیست. بسیاری از شرکت‌ها هزینه‌های گزافی بابت لایسنس و سخت‌افزار می‌پردازند، اما به دلیل عدم استقرار صحیح فرآیندها (Implementation)، شکست می‌خورند. بیم تنها یک نرم‌افزار نیست؛ یک متدولوژی مدیریت پروژه و داده است. تفاوت میان یک تیم نقشه‌کشی سنتی و یک گروه متخصص فناوری در همین نقطه آشکار می‌شود.

پیاده‌سازی صحیح نیازمند تدوین استانداردهای اجرایی (BEP)، تعیین سطوح توسعه (LOD) و یکپارچه‌سازی تیم‌های مختلف است. نگاه تجاری به این مقوله یعنی استفاده از داده‌های مدل برای متره و برآورد دقیق (5D)، تحلیل انرژی و پایداری (6D) و مدیریت بهره‌برداری (7D). بدون یک نقشه‌ی راه مشخص و نظارت متخصصان، ابزارهای دیجیتال تنها باعث پیچیدگی بیشتر و انباشت داده‌های بی‌استفاده می‌شوند.

مرور و انتخاب از لیست نرم افزارهای bim گام نخست در مسیری طولانی است. تحول دیجیتال نیازمند همراهانی است که نه تنها به ابزارها مسلط باشند، بلکه زبان تجارت و الزامات اجرایی صنعت ساختمان را نیز عمیقاً درک کنند. صداقت فنی، یکپارچگی میان‌رشته‌ای و تعهد به امنیت اطلاعات، معیارهایی هستند که باید در انتخاب مشاوران و مجریان این حوزه مدنظر قرار گیرند. صنعت ساختمان ایران پتانسیل بالایی برای گذار از روش‌های سنتی به مدرن دارد و این گذار با تکیه بر دانش بومی و استانداردهای جهانی، مسیری پرسود و پایدار خواهد بود.