اقتصاد۲۴- دونالد ترامپ اخیرا در جریان دیدار خود با بن سلمان گفته است: «می‌توانم بگویم که ایرانی‌ها به‌شدت مشتاق توافق هستند. من کاملاً پذیرای آن هستم. ما با آنها در حال مذاکره هستیم و روندی را آغاز کرده‌ایم، و خوب است که با ایران به توافق برسیم. ما می‌توانستیم قبل از جنگ به توافق برسیم، اما این میسر نشد. چیزی اتفاقی خواهد افتاد. اما آنها خیلی مشتاقند که به توافق برسند».

ولیعهد عربستان سعودی نیز در این باره گفته است: «ما متحدان نزدیکی هستیم و در این زمینه با هم همکاری نزدیکی داریم و تمام تلاش خود را برای کمک به دستیابی به توافق بین آمریکا و ایران انجام خواهیم داد و معتقدیم که برای آیندهٔ ایران خوب است که یک توافق خوب داشته باشیم که مسیر را برای منطقه، جهان و آمریکا تعیین کند، بنابراین تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا شاهد وقوع آن روز باشیم».

اگرچه عربستان و ایالات متحده در حاشیه این دیدار قرارداد‌هایی با یکدیگر منعقد کردند، اما صحبت‌های سران این دو کشور درباره ایران مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است. حسن بهشتی پور، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر مسائل بین الملل، در گفت‌و‌گو با فرارو به تحلیل این موضوع پرداخته است:

سخنان ترامپ نشانی از صلح‌طلبی ندارد

حسن بهشتی پورحسن بهشتی پور به فرارو گفت: «اگر قرار باشد در حوزه سیاست خارجی ایران، تحلیلی ارائه دهیم این یک اشتباه محض است که روی اظهارنظر‌های ترامپ اتکا کنیم یا این اظهارنظر‌های او را جدی بگیریم. اصلا نمی‌شود از صحبت‌های ترامپ به عنوان کد یا فکت استفاده کرد. این شخص طی ۱۱ ماه گذشته که رئیس جمهور رسمی ایالات متحده شده و حتی طی ۴ سال اول ریاست جمهوری خود، صرفا به شکل تبلیغاتی صحبت کرده و سیاست‌های اعلانی وی با سیاست‌های اعمالی او کاملا متضاد است؛ بنابراین واقعیت این است که نمی‌توانیم فریب اظهارات مثبت وی را بخوریم. ضمن این که صحبت ترامپ که می‌گوید”ما می‌توانستیم قبل از جنگ به توافق برسیم، اما این میسر نشد. ” نشان دهنده همه چیز است. ما که سر میز مذاکره بودیم، اما رفتار آمریکا بعد از ۴ دور مذاکره اصلا قابل قبول نبود. به هر حال به نظر می‌رسد ترامپ برای بازی با افکار عمومی و فریب دادن مخاطبان در حال گفتن مسائلی است که از طریق رسانه‌ها خود را فردی صلح طلب نشان دهد. این در حالیست که حمایت همه جانبه ایالات متحده از اسرائیل نشان می‌دهد ترامپ هیچ بویی از صلح طلبی نبرده است.»

بیشتر بخوانید: نسیه فروشی به روش ترامپ در کاخ سفید/ پذیرایی از بن‌سلمان در واشنگتن با طعم اف-۳۵ و هوش مصنوعی

وی افزود: «با وجود همه این ها، باید به این باور برسیم که مذاکره کردن فقط این نیست که فقط با افراد قابل اعتمادمان مذاکره کنیم. بلکه در جریان مذاکره ممکن است به طرف مقابل اصلا اعتمادی نداشته باشیم، اما مذاکره کنیم. اگر به توافق برسیم نیز می‌توانیم چارچوبی را مشخص کنیم که طرف مقابل در صورت عدم تعهد به بند‌های مذاکره، تاوان این بی تعهدی را پرداخت کند یا خاصیت برگشت پذیری وجود داشته باشد؛ بنابراین اصل گفت‌و‌گو به عنوان یک راه حل همیشه مهم است. هدف از گفت‌و‌گو، دور شدن از تنش، دور شدن از جنگ و مدیریت تنش است. یکی از لازمه‌های مدیریت تنش با آمریکا همین گفت‌و‌گو است.»

محمدرضا شاه ۱۲ میلیارد دلار با آمریکایی‌ها قرارداد بست و ناکام ماند

این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در خصوص دیدار اخیر ترامپ و بن سلمان گفت: «صحبت‌های ترامپ و بن سلمان، نشان می‌دهد که همزمان به دنبال این هستند که راه حلی برای گفت‌و‌گو با ایران پیدا کنند و اگر طرف ایرانی هم آمادگی برای گفت‌و‌گو داشته باشد، به نظر می‌رسد که عربستان سعودی بعد از میانجیگری‌های عمان و قطر تمایل دارد این نقش را ایفا کند. صلح در منطقه به نفع عربستان است چرا که می‌تواند از تنش در منطقه جلوگیری کرده و راه را برای اجرای نقشه توسعه‌ای که بن سلمان برای عربستان طراحی کرده، هموار کند. اما باید دید آیا ایران و ایالات متحده آمادگی دارند رویکرد‌های خود را تغییر دهند؟ چون اگر قرار باشد که با همین رویکرد‌هایی که قبلا اعلام شده پیش برویم و غربی‌ها بخواهند روی موشک‌ها به عنوان روش دفاعی قدرتمند ایران، یا غنی سازی تاکید کنند، شرایطی برای مذاکره باقی نمی‌ماند. با همه این ها، شاید با تغییر رویکرد‌های طرفین، بتوان انتظار داشت جایی برای گفت‌و‌گو باقی بماند.»

وی افزود: «اما درباره همکاری نظامی عربستان و ایالات متحده تاکید می‌کنم که اصولا نظامی گری در منظقه به نتیجه نمی‌رسد، چون اگر اینطور بود محمدرضا شاه هم نتیجه می‌گرفت. وی ۱۲ میلیارد دلار که همان زمان هم رقم بسیار هنگفتی بود، خرج قرارداد نظامی با آمریکایی‌ها کرد و انواع و اقسام سلاح‌های نظامی و تسلیحات را وارد کشور کرد. از هلیکوپترها، تا موشک و سامانه پدافندی. در نهایت چه شد؟ به همین دلیل هم معتقدم اتفاقا این نوع اقدامات می‌تواند امنیت داخلی و خارجی را برای بن سلمان پیچیده‌تر و دشوار‌تر کند. همچنین این نوع اقدامات توازن نظامی منطقه را به هم می‌زند. چون وقتی یک کشور مدام خود را مسلح می‌کند و انواع و اقسام تسلیحات را خریداری می‌کند، طرف‌های مقابل مثل امارات متحده عربی، قطر، ایران و عراق نیز به دنبال افزایش سلاح‌های خود می‌کنند. این شرایط نه تنها امنیت ایجاد نمی‌کند، بلکه به مثابه تهدید خواهد بود. این وضعیت برای امنیت منطقه خطرناک و برای کمپانی‌های سلاح آمریکایی سودآور است. مشخص است که ترامپ هم از این وضعیت استقبال می‌کند.»

بهشتی پور در خصوص ابعاد دیگر قرارداد‌های ایالات متحده و عربستان گفت: «قرارداد‌های عربستان و آمریکا فقط نظامی نیست بلکه قرارداد‌هایی هم درباره رآکتور هسته‌ای و تولید برق منعقد شده و ظاهرا آمریکایی‌ها موافقت کرده‌اند بدون این که غنی سازی در عربستان انجام شود، روی رآکتور‌های هسته‌ای سرمایه گذاری کنند. همچنین عربستان در حوزه هوش مصنوعی و صنعت دیجیتال سرمایه گذاری کرده است و در تلاش است دانش فنی را به داخل کشور خود منتقل کند. به نظر می‌رسد بن سلمان برای تحقق آرمان‌های خود بیش از هر چیز به صلح و امنیت نیاز دارد. او از یک سو باید روابط ایران و ایالات متحده را به سمت کاهش تنش سوق دهد و از سوی دیگر باید روابط اعراب و اسرائیل را درباره موضوع فلسطین، حل کند. این دو موضوع، مهمترین ابعاد دیدار اخیر ترامپ و بن سلمان است. این معادله دوگانه مهمترین موضوعات سفر بن سلمان در سفر اخیر وی به ایالات متحده است.»

منبع: فرارو