سیدعلی پارسای گنج‌آور در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: برخلاف بازارهای سنتی، در جهان امروز رساندن عرضه به تقاضا، نیازمند راهبردهای جدیدتری است. تازه‌سازی رویکردهای صادراتی به‌ویژه برای کسب‌وکارهای نوآورانه یا فناوری‌محور، امری ضروری است. در دنیای پیچیده رقابت جهانی، یکی از چالش‌های اصلی بنگاه‌های نوآورانه کمبود توان فنی و مالی داخلی شرکت‌ها برای بین‌المللی‌شدن و دستیابی به بازارها و شرکای خارجی است.
به گفته وی، بر اساس رویکردی تحت عنوان «قابلیت‌های پویا» که در سال ۲۰۰۷ مطرح شد، بنگاه‌ها برای بقا و توسعه در محیط‌های پویا نیازمند سه دسته از قابلیت‌ها هستند: «شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها»، «بهره‌برداری از فرصت‌ها از طریق بسیج منابع» و «بازسازی ساختارها برای انطباق با شرایط جدید».
پارسای گنج آور با بیان اینکه توافقات دوجانبه وقتی شکل می‌گیرند که طرف اول متعهد به تأمین Y از طرف دوم شود و در مقابل به X دسترسی یابد، به شرط آنکه اصل عمل متقابل رعایت شود و تداوم توافق مبتنی بر آن باشد، افزود: از این‌رو کشورها، سیاست‌های حمایتی را اتخاذ کردند که بتواند با در نظر گرفتن عوامل محدودکننده‌ای مانند شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌ها، ایجاد نهادهای واسط متناسب با شرایط داخلی کشور و همچنین اطمینان از فاکتور پایداری، به حمایت از بین‌المللی‌سازی کسب‌وکارهای دانشی عمل کند.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال می‌توان سه کشور چین، آلمان و کره‌جنوبی را از منظر بین‌المللی‌سازی شرکت‌های دانش‌بنیان تحلیل کرد که جزئیات آن در جدول زیر قابل مشاهده است. دلیل انتخاب این سه کشور به علت رویکردهای اتخاذ شده توسط هر یک از آنان بوده است.
مقایسه رویکرد سه کشور در فراهم‌سازی زیرساخت معیار و محورمقایسه
| معیارومحورمقایسه | چین | آلمان | کره‌جنوبی |
| سال تاسیس | شرکت: ژوئیه ۲۰۱۴ پلتفرم اینومچ: (درون ساخت شرکت) |
شبکه INTEC: از ۱۹۹۶؛ تحول به IraSME و هماهنگی تحت AiF تا پس از ۲۰۰۸ |
مؤسسه فناوری پیشرفته: ۲۰۰۹؛ گسترش برنامه بین‌المللی از ۲۰۱۸ |
| ساختارسازمانی | زیرمجموعه مرکز ملی انتقال فناوری؛ شرکت خدماتی با جهت‌گیری بازار و پلتفرم | شبکه همگرا با دفاتر هماهنگی خارجی؛ هماهنگ‌شده توسط سازمان‌های غیردولتی/نیمه‌دولتی (AiF) | نهاد دولت‌محور و یکپارچه؛ ادغام ۶ مؤسسه پیشین |
| تمرکزعملیاتی | مدیریت بازارهای فناوری؛ توسعه پلتفرم عرضه/تقاضا؛ مدیریت داده و شبکه گسترده | رویدادها و نمایشگاه‌ها؛ جلسات مذاکره؛ فراخوان‌های پروژه‌ای و گزارش‌نگاری کشورها | سیاستگذاری راهبردی؛ نقشه راه فناوری؛ ارزیابی و مدیریت پروژه‌های حمایتی |
| ابزارهاوفعالیت‌ها | پلتفرم دیجیتال (اینومچ)، بازارهای منطقه‌ای، شبکه‌سازی فرامرزی، خدمات داده‌ای | رویدادها (سالانه ~۱۷۵)، فراخوان‌های دوجانبه، دفاتر هماهنگی، گزارش‌گیری | برنامه‌های حمایتی ملی و فرامرزی، افزایش کمک مالی تا ~۱۰% برای پروژه‌های فرامرزی، ارزیابی و مدیریت پروژه |
| مقیاس | ۱۴۱۹۷ مدیر فناوری؛ همکاری با ~۴۰۰ نهاد در ۱۱ کشور؛ ۳۱ مرکز فرعی داخلی؛ ۲۶۰ آژانس خدماتی؛ >۲۰۰ کانال خارجی | سالانه ~۱۷۵ رویداد؛ ~۱۸,۰۰۰ شرکت‌کننده مجموع؛ ~۱,۵۰۰ مذاکرات حرفه‌ای حاصل | گسترش برنامه مرکزی از ۲۰۱۸ و افزایش کمک مالی فرامرزی تا ۱۰% |
مدیر گروه «نوآوری» اندیشکده اقتصاد دانش‌بنیان با بیان اینکه چین با رویکرد بازارمحور، استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال را در اولویت قرارداده است و طبق آمار بانک جهانی در سال ۲۰۲۳، سهم صادرات کالاهای دارای فناوری بالا در چین به حدود ۲۶.۵۷ درصد از کل صادرات تولیدی رسیده است، ادامه داد: آلمان نیز با مدل رویدادمحور و تمرکز بر مذاکرات حرفه‌ای و راه‌اندازی نمایشگاه‌ها و ایجاد نهادهای تسهیل‌گر، سهم صادرات کالاهای فناوری بالای خود را در همان سال به حدود ۱۷.۸۵ درصد رسانده است. این کشور از ساختاری پایدار و مبتنی بر صنایع فناوری‌پایه بهره می‌برد، اما سهم آن در مقایسه با چین و کره‌جنوبی پایین‌تر است.
وی اضافه کرد: کره‌جنوبی اما با مدل دولتی و یکپارچه و تمرکز بر سیاستگذاری راهبردی و حمایت مالی مستقیم، عملکردی برجسته در صادرات کالاهای فناوری بالا داشته است. اگرچه داده مستقیمی برای سهم صادرات فناوری بالا به تنهایی در دست نیست، اما شاخص ترکیبی متوسط و فناوری بالا در سال ۲۰۲۲ حدود ۷۱.۸۷ درصد گزارش شده است و مطالعات نشان می‌دهد که این کشور در برخی دوره‌ها بیش از ۳۵ درصد از صادرات تولیدی خود را به کالاهای فناوری بالا اختصاص داده است.
پارسای گنج آور خاطرنشان کرد: در نتیجه با تأمل در این موارد مطالعاتی، چند راه‌حل برجسته برای کشورهایی چون ایران یا دیگر کشورهای مشابه قابل اقتباس است:
* نخست، طراحی پلتفرم هوشمند توسعه تجارت دانش‌بنیان که فقط عرضه و تقاضا را از هم متمایز نکند، بلکه با تضمین شفافیت الگوریتمی، دسترسی برابر و ممیزی مستقل، این دو را پیوند دهد.
* دوم، تأسیس یک نهاد توسعه تجارت هماهنگ دولتی یا نیمه‌دولتی که وظیفه انسجام سیاستگذاری فناورانه، پشتیبانی پروژه‌ای و توسعه بازار خارجی را بر عهده گیرد.
* سوم، ابزارهای مالی و حقوقی تقویت‌شده مانند گرنت صادرات فناوری، پروژه‌های مشترک بین‌المللی، تسهیلات بیمه‌ای و قراردادهای مبتنی بر عمل متقابل با تضمین‌های قراردادی ارائه شود.
* چهارم، سنجه‌سازی خروجی نظیر تعداد قراردادهای بین‌المللی نهایی، ارزش انتقال فناوری، زمان تا تجاری‌سازی و سهم شرکت‌های کوچک و متوسط در این نتایج و انتشار سالانه آنها به یک الزام تبدیل شود.
* پنجم، سازوکارهای کاهش ریسک مانند حفاظت از دانش حساس، تقسیم قدرت پلتفرمی، سازوکارهای حل اختلاف بین‌المللی و تطبیق با مقررات جهانی طراحی شود.
وی یادآور شد: آنچه این راهکارها را مؤثر می‌کند، نه تکیه صرف به یکی از لایه‌ها، بلکه ایجاد انسجام بین پلتفرم، نهاد واسط و ابزارهای پشتیبانی است تا شرکت‌های دانش‌محوری که در سطح داخلی توانمند هستند، بتوانند به بازارهای جهانی گام بگذارند؛ بدون اینکه در مسیر بین‌المللی‌سازی از ضعف یکی از این اضلاع ضربه بخورند.
انتهای پیام