اقتصاد۲۴- داده‌های اولیه شرکت ملی گاز ایران نشان می‌دهد که مصرف گاز خانگی در حال بالارفتن است و سایه ناترازی گاز بر سر شبکه انرژی کشور سنگینی می‌کند. درحالی‌که خانواده‌ها از ترس سرمای پیش‌رو دمای خانه خود را بالا می‌برند، صنایع با دلهره زمستانی تازه روبه‌رو هستند؛ آیا امسال هم برای گرم شدن خانه‌ها باید شعله کوره‌های تولید خاموش شود؟

 قطع گاز صنایع به‌معنای توقف تولید، کاهش صادرات و زیان‌های چندصد میلیاردی است. با این حال، هر سال با شروع موج سرما، همین تصمیم دوباره تکرار می‌شود؛ تصمیمی که می‌توان آن را اجباری، اما انسانی توصیف کرد، اما مدیران صنایع بزرگ منتظرند تا نامه سهمیه‌بندی گاز به دست‌شان برسد. اما امسال، شرکت ملی گاز وعده داده است که سناریو متفاوت خواهد بود. سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کرده:

 در حال حاضر هیچ محدودیتی در گازرسانی به صنایع و نیروگاه‌ها وجود ندارد و شرایط از پارسال بسیار بهتر است. با این حال حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی گفته است: ناترازی گسترده در حوزه گاز در زمستان امسال دور از انتظار نیست و در روز‌های سرد سال ۷۰ درصد گاز کشور در خانه‌ها مصرف می‌شود و چاره‌ای جز قطع یا محدود کردن گاز صنایع نخواهد بود.

 کانون بحران مصرف کجاست؟

الگوی گرمایی خانوار ایرانی با بسیاری از کشور‌های دیگر متفاوت است. در بسیاری از خانه‌ها، بخاری‌ها تا آخر زمستان روشن هستند و حتی برخی پنجره‌ها را نیمه‌باز نگه می‌دارند. آمار می‌گوید: سرانه مصرف گاز هر خانواده ایرانی ۴ تا ۵ برابر میانگین جهانی است. برخی کارشناسان هم می‌گویند: در کشوری که گاز ارزان عرضه می‌شود، انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی وجود ندارد. قیمت پایین سوخت خانگی، هرچند به ظاهر به نفع مردم است، اما در عمل بخش تولید و اقتصاد ملی را متضرر می‌کند؛ درحالی‌که هر مترمکعب گازی که در خانه می‌سوزد، می‌تواند در کارخانه‌ای تبدیل به محصولی صادراتی شود.

افزون بر اینکه ایران از نظر ذخایر گازی در جایگاه دوم جهان است، اما شبکه فرسوده انتقال و مصرف بالای داخلی باعث شده تا در زمستان، این مزیت طبیعی به نقطه‌ضعف تبدیل شود. میزان ذخیره گاز کشور هنوز کمتر از ۲ درصد مصرف سالانه است.

راه‌حل در دستان مردم است

دولت از طرح‌های مدیریت مصرف سخن می‌گوید، اما در نهایت، نتیجه این معادله در خانه‌ها رقم می‌خورد چرا که حتی کاهش ۲ درجه‌ای دمای وسایل گرمایشی می‌تواند مصرف گاز خانگی را تا ۱۰ درصد کاهش دهد. بحران گاز در ایران فقط یک مسئله فنی یا اقتصادی نیست؛ مسئله‌ای فرهنگی و رفتاری است چرا که ما عادت داریم گرمای خانه را با زیاد کردن گاز تامین کنیم نه صرفه‌جویی و جلوگیری از هدررفت انرژی. در آستانه زمستان ۱۴۰۴، ایران در نقطه‌ای حساس ایستاده است.

بیشتر بخوانید:مردم آماده قطعی گاز و برق باشند

از یک سو، ذخایر گاز و برنامه‌ریزی وزارت نفت امیدبخش است و از سوی دیگر، واقعیت مصرف خانگی و سرمای پیش‌رو، تهدیدی جدی به‌حساب می‌آید. آیا امسال نیز صنایع، قربانی گرمای خانه‌ها می‌شوند؟ پاسخ این پرسش، نه فقط در لایه‌های سیاست و تولید، بلکه در رفتار روزمره هر خانواده نهفته است. اگر خانه‌های ایرانی کمی سردتر شوند شاید کارخانه‌ها بتوانند گرم بمانند و این بتواند کلید عبور از زمستانی دیگر باشد.

۱.۷ میلیاردمترمکعب مصرف گاز نیروگاه‌ها

۱.۲ میلیارد مترمکعب مصرف گاز صنایع بزرگ

۱.۸ میلیارد مترمکعب مصرف گاز خانگی، تجاری و صنایع کوچک

منبع: همشهری آنلاین