چگونه اقتصاد دانش‌بنیان ارزش‌افزوده صنایع را افزایش می‌دهد؟
اقتصاد امروز جهان بیش از هر زمان دیگری بر پایه دانش، نوآوری و فناوری استوار شده است. کشورهایی که توانسته‌اند از ظرفیت‌های علمی و فناورانه برای توسعه صنایع خود بهره‌برداری کنند، نه تنها در عرصه تولید و صادرات موفق‌تر عمل کرده‌اند، بلکه جایگاه ویژه‌ای در بازارهای جهانی به دست آورده‌اند. در چنین شرایطی، حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان به‌عنوان یکی از رویکردهای راهبردی برای ارتقای بهره‌وری، افزایش ارزش‌افزوده محصولات و تقویت صادرات غیرنفتی، ضرورتی انکارناپذیر برای کشور ما به شمار می‌آید. شرکت‌های دانش‌بنیان در این مسیر نقشی کلیدی ایفا می‌کنند.
این شرکت‌ها با ترکیب علم و فناوری در کنار صنعت، موجب خلق نوآوری‌های کاربردی شده و با ارتقای کیفیت محصولات، به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش رقابت‌پذیری واحدهای صنعتی کمک می‌کنند. ورود آن‌ها به عرصه تولید و خدمات صنعتی، علاوه بر پاسخ‌گویی به نیازهای واقعی بنگاه‌های اقتصادی، راهی تازه برای تجاری‌سازی ایده‌های نوین و حضور فعالانه در بازارهای بین‌المللی باز کرده است. از سوی دیگر، حمایت‌های سیاست‌گذاران و نهادهای متولی بستری ارزشمند برای رشد و گسترش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کرده است. تسهیلات مالی، مشوق‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌های لازم در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، پیوندی مؤثر میان صنعت و فناوری ایجاد کرده که ثمره آن، حرکت پرشتاب کشور در مسیر توسعه پایدار خواهد بود. بنابراین، اقتصاد دانش‌بنیان تنها یک شعار نیست، بلکه راهبردی عملی برای عبور از اقتصاد متکی بر منابع خام و حرکت به‌سوی اقتصاد مولد و فناورانه است. شایان‌ذکر است تا بگوییم که گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت از اقتصاد دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین نشان می‌دهد که در یک سال فعالیت دولت چهاردهم از تیرماه سال گذشته تا تیرماه امسال ۶۰ واحد صنعتی دانش‌بنیان شدند. بر اساس این اطلاعات، ۹۶ واحد صنعتی مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، نیازهای فناورانه شان رفع شده است.
همچنین ۴۱۵ پروانه برای فعالیت تحقیق و توسعه صنایع صادر شده است. نوسازی و بازسازی ۲۴۷ واحد صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و رتبه‌بندی ۵۳ واحد تولید در سطوح تحقیق و توسعه از مهم‌ترین دستاوردهای تعامل شرکت‌های دانش‌بنیان با بخش صنعت کشور است. نیازهای رفع شده شرکت‌های صنعتی و تولیدی در حوزه‌های مختلف ازجمله در رشته صنعت‌های لاستیک و پلاستیک، غذایی و آشامیدنی، ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد و محصولات شیمیایی بوده است. هم‌زمان در هفته دولت امسال ۵۸۸ واحد صنعتی جدید و احیای ۱۳۴ واحد راکد در شهرک‌های صنعتی سراسر کشور با حضور سید محمد اتابک، وزیر صمت به همراه رضا انصاری، معاون وزیر صمت و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران( ایزیپو) صورت گرفت که نقش مهمی در توسعه فعالیت صنایع و رفع نیازهای آنان دارند. گفتنی است که سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی در راستای بهره‌وری از ظرفیت تولید و حل مسائل صنعتگران و تولیدکنندگان با کمک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، اقدام به ایجاد نواحی نوآوری در شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور باهدف تکمیل زنجیره ارزش و ارتقای ظرفیت‌های فناورانه واحدهای صنعتی کرده است که این طرح در دولت چهاردهم با رویکرد جدی‌تر در تمامی شهرک‌های صنعتی سراسر کشور دنبال می‌شود. بنابراین به طورکل می‌توان گفت که حرکت به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی راهبردی برای پویایی صنعت و افزایش توان تولید داخلی است چراکه دانش‌بنیان شدن واحدهای تولیدی، امکان رقابت در بازارهای جهانی را فراهم کرده و کشور را از تکیه‌بر خام‌فروشی دور می‌سازد. این رویکرد، زمینه‌ساز ایجاد اشتغال پایدار، ارتقای کیفیت محصولات و تقویت صادرات غیرنفتی خواهد بود و میتواند کشور را در مسیر شکوفایی بیشتر اقتصادی و خوداتکایی هرچه بیشتر قرار دهد. در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام سیدجواد حسینی کیا، نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و علی حدادی، دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام سیدجواد حسینی کیا، نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس:
محصولات دانش‌بنیان کیفیت بالا و تقاضای بیشتر ایجاد می‌کند
حجت‌الاسلام سیدجواد حسینی کیا، نماینده مردم سنقر و کلیایی و نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: امروز هر تولیدی که دانش‌بنیان نباشد، دارای هزینه‌های بسیار بالا خواهدبود و در بازارهای جهانی نیز قادر به رقابت‌پذیری نخواهد بود. درحقیقت می‌توان گفت که تولید دانش‌بنیان میتواند هزینه‌ها را کاهش دهد و سبب افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی نیز شود.
وی بابیان اینکه تولیدات غیردانش‌بنیان از ظرفیت رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی برخوردار نخواهند بود، افزود: مادامی‌که قدرت رقابت‌پذیری به‌موجب تولیدات دانش‌بنیان افزایش یابد، حضور در بازارهای جهانی ازنظر کمی و کیفی نیز تسهیل خواهد شد و رونق پیدا خواهد کرد و این روند به توسعه و تقویت تولید داخل کمک فراوانی خواهد داشت. وی با تأکید بر دانش‌بنیان‌سازی واحدهای صنعتی تصریح کرد: تولیدات دانش‌بنیان، ارزان قیمت‌اند و دارای قدرت صادراتی نیز می‌باشند. به‌بیان‌دیگر حرکت به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین، ورود به بازارهای جهانی و به‌تبع آن افزایش قدرت صادراتی را رقم خواهد زد. نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: محصولات دانش‌بنیان به‌موجب فناوری‌های نوین از کیفیت بسیارخوبی برخوردارند و همین روند سبب می‌گردد تا تقاضا برای این محصولات بیش‌ازپیش افزایش یابد و بهره‌برداران و سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری برای حضور در این حوزه بدارند. او متذکر شد: به‌موجب رونق دانش‌بنیان‌ها و دانش‌بنیان‌سازی واحدهای تولیدی و صنعتی در مجلس یازدهم قانون بسیارخوبی مصوب گشت و مقرر شد تا هرآنچه که هزینه می‌شود، مالیات محسوب گردد. درحقیقت تنها قانونی که عنوان داشته آنچه که هزینه می‌گردد درست همچون مالیات است، همین قانون است و بی‌شک این موضوع گامی بلند است تا این بخش بیش‌ازپیش رشد پیدا کند. وی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: حرکت واحدهای تولیدی و صنعتی‌مان به سمت اقتصاد دانش‌بنیان یک ضرورت اقتصادی است. خوشبختانه تاکنون پیشرفت‌های بسیارخوبی دراین حوزه رقم خورده است اما همچنان به جایگاه مطلوب دراین حوزه نرسیده‌ایم و ضرورت دارد تا تسهیلگری لازم را برای شتاب بیشتر این مسیر در دستورکار قرار دهیم.
علی حدادی، دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس:
توسعه اقتصاد دانش‌بنیان فرصت صادرات را افزایش می‌دهد
علی حدادی، نماینده مردم غرب استان البرز و دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: پیرامون تقویت و حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان در مجلس یازدهم، قانونی را مصوب کردیم که براساس آن این حوزه از حمایت و مشوق‌های لازم برخوردار می‌شود. درحقیقت کوشش شده است تا شرکت‌های دانش‌بنیان در امر تولید حمایت شوند و صنایع‌مان نیز تقویت بشوند. اینک یکی از مهم‌ترین محورهای صنایع‌مان فرسودگی ماشین‌آلات و ضرورت به‌روزرسانی ماشین‌آلات است. بنابراین نیاز است تا با حرکت به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان این مهم را عملیاتی ساخت و فناوری‌های نوین را نیز توسعه بخشید.
وی افزود: اگر رویکرد شهرک‌ها و کارگاه‌های صنعتی‌مان به سمت اقتصاد دانش‌بنیان باشد، خواهیم دید که ارزش‌افزوده بسیارخوبی در این حوزه رقم خواهد خورد و بهره‌وری نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
حدادی تصریح کرد: بی‌شک افزایش بهره‌وری میتواند مشوق بسیارخوبی برای رونق صادرات و حضور در بازارهای جهانی باشد. دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: افزایش بهره‌وری همچنین سبب خواهد شد که سرمایه‌گذاران و بخش‌خصوصی تمایل بیشتری برای حضور در این عرصه بدارند.
وی متذکر شد: هرچه به سمت اقتصاد دانش‌بنیان پیش برویم، به همان میزان شاهد افزایش بهره‌وری و رونق تولید خواهیم بود.
او متذکر شد: درکنار دانش‌بنیانی شدن واحدهای تولیدی و صنعتی می‌بایست به ظرفیت نخبگان و جوانان در این حوزه توجه ویژه بداریم و بکوشیم تا از ظرفیت‌های موجود به‌درستی بهره‌مندی شود.
وی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: حرکت به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان در بخش توسعه اقتصادی اثرات چشم‌گیری خواهد داشت چراکه اقتصاد دیجیتال همواره در حال گسترش و فراگیری است و به‌منظور بهره‌مندی از ظرفیت‌های آن نیاز است که توسعه هرچه‌‌تمام‌تر اقتصاد دانش‌بنیان را رقم بزنیم.
source