مسعود پزشکیان پیش از ظهر دوشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۴ به وقت محلی، در بیست و پنجمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در تیانجین چین، با بیان اینکه در زمینه تقویت همکاری‌های مالی برای کاهش آثار تحریم‌های غیرقانونی در تعاملات اقتصادی اعضا، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌کند ابتکار «حساب‌ها و تسویه‌های ویژه سازمان همکاری شانگهای» به عنوان سازوکاری عملی برای تقویت همکاری‌های مالی تقویت شود، تصریح کرد: این ابتکار بر سه محور اصلی استوار است: گسترش تسویه با ارزهای ملی و کاهش وابستگی به دلار در مبادلات اعضا، راه‌اندازی زیرساخت‌های دیجیتال مشترک و استفاده از ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی برای پرداخت‌های امن و سریع و ایجاد صندوق سوآپ ارزی چندجانبه به منظور حمایت از کشورهایی که در معرض فشارهای تحریمی یا بحران‌های نقدینگی قرار دارند.
به گزارش مهر متن سخنرانی رئیس جمهور به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای شی‌جین‌پینگ؛ رئیس جمهور محترم جمهوری خلق چین
سپاس و قدردانی مرا به نمایندگی از ملت بزرگ ایران بابت مهمان‌نوازی و میزبانی شایسته این اجلاس و همچنین تمامی تلاش‌های مستمر شما و جمهوری خلق چین، برای شکل‌گیری و تقویت سازمان همکاری شانگهای پذیرا باشید.
جناب آقای رئیس؛
روسای جمهور، نخست وزیران و اعضای محترم
سازمان همکاری شانگهای نماد صلح‌خواهی و صلح‌دوستی اعضای آن در جهانی است که هر روز با بحرانی تازه روبه روست. تجاوز نظامی غیرقانونی به جمهوری اسلامی ایران توسط رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا در ژوئن گذشته و ادامه کشتار مردم مظلوم غزه، در کنار گسترش بی‌رویه استفاده از تحریم‌های غیرقانونی علیه کشورهای مختلف، نمونه‌های روشنی از ناکامی جهان معاصر در رسیدن به یک الگوی مناسب در حکمرانی جهانی و تثبیت صلح و امنیت بین‌المللی است.
سازمان همکاری شانگهای از ابتدای تاسیس با تاکید بر اصول اعتماد و منفعت متقابل، برابری، مشورت جمعی، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، مهمترین هدف خود را تضمین امنیت جمعی و گسترش همکاری در زمینه‌های مختلف قرار داده است. با احترام به این اصول، جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل خود را برای ایفای نقش مناسب در این زمینه اعلام می‌دارد.
جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که سازمان همکاری شانگهای، به عنوان یکی از ارکان مهم چندقطبی‌سازی نظام بین‌الملل، باید در دو مسیر موازی گام‌های عملیاتی، مشخص و شفاف برای ایجاد جهانی صلح‌آمیزتر و همچنین جهانی مهیاتر برای گسترش همکاری‌های اقتصادی بردارد.
در این چارچوب، علاقمندم بر پیشنهاد مشخص جمهوری اسلامی ایران برای پیگیری سازمان یافته‌تر دو ضرورت یا تلاش مهم یعنی «ضرورت صلح‌سازی» و «ضرورت تقویت همکاری‌های مالی برای کاهش اثرگذاری تحریم‌های یک‌جانبه» تأکید نمایم.
در زمینه صلح‌سازی ضروری است کمیته‌ای متشکل از وزرای خارجه کشورهای عضو تشکیل شده و در مورد بحران‌های مختلفی که صلح و امنیت منطقه‌ای را تهدید می‌کند، ضمن تبادل نظر و مشورت، پیشنهادهای عملیاتی برای مدیریت بحران را تدوین کرده و سازوکاری برای پیگیری آن ارائه نماید.
این کمیته باید قابلیت آن را داشته باشد که در بحران‌های مختلف، اعم از بحران‌های بالقوه و بالفعل، بلافاصله با درخواست یکی از اعضا تشکیل جلسه داده و رسماً به عنوان بازوی فکری و عملیاتی سازمان، به ایفای نقش مناسب بپردازد. به ویژه در زمانی که حاکمیت یکی از اعضا نقض می‌شود، این ساز و کار باید بلافاصله واکنش نشان دهد و از مسیرهای مختلف در راستای حمایت از عضوی که حاکمیت آن نقض شده، بکوشد.
در زمینه تقویت همکاری‌های مالی برای کاهش آثار تحریم‌های غیرقانونی در تعاملات اقتصادی اعضا، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌کند ابتکار «حساب‌ها و تسویه‌های ویژه سازمان همکاری شانگهای» به عنوان سازوکاری عملی برای تقویت همکاری‌های مالی تقویت شود. این ابتکار بر سه محور اصلی استوار است:
– گسترش تسویه با ارزهای ملی و کاهش وابستگی به دلار در مبادلات اعضا.
– راه‌اندازی زیرساخت‌های دیجیتال مشترک و استفاده از ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی برای پرداخت‌های امن و سریع.
– ایجاد صندوق سوآپ ارزی چندجانبه به منظور حمایت از کشورهایی که در معرض فشارهای تحریمی یا بحران‌های نقدینگی قرار دارند.
ما معتقدیم اجرای این ابتکار می‌تواند نه تنها تاب‌آوری اقتصادی اعضا را افزایش دهد، بلکه سازمان همکاری شانگهای را به الگویی موفق در ایجاد یک نظم مالی چندقطبی، عادلانه و مقاوم در برابر فشارهای خارجی تبدیل نماید.
علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران از ابتکاراتی همچون ایجاد مراکز تخصصی مقابله با تهدیدات و چالش‌های امنیتی، تأسیس مرکز مبارزه با قاچاق مواد مخدر، توسعه سازوکارهای واکنش سریع در شرایط بحرانی، ایجاد مرکز مطالعات راهبردی و همچنین گسترش زبان‌های رسمی سازمان استقبال می‌کند و این اقدامات را گامی مؤثر در مسیر تقویت همکاری جمعی و ایجاد پیوندهای پایدار میان ملت‌ها می‌داند.
جمهوری اسلامی ایران همچنین با اتکا به موقعیت کم‌نظیر ژئوپولیتیکی و ترانزیتی خود و دسترسی به مناطق مختلف این آمادگی را دارد که بستر لازم را برای گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و ایجاد دسترسی به کشورهای علاقمند فراهم نماید.
با تلاش‌های صورت گرفته بندر چابهار در اقیانوس هند به زودی به شبکه ریلی سراسری جمهوری اسلامی ایران متصل خواهد شد و تحول مهمی را در اتصال چین، کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان به اقیانوس هند ایجاد خواهد نمود. سرمایه‌گذاران می‌توانند برای توسعه و نیز ایجاد مراکز لجستیک در این بندر از تسهیلات و تخفیفات مختلف استفاده کنند.
جمهوری اسلامی ایران اجرای راهبرد ۱۰ ساله توسعه سازمان همکاری شانگهای را فرصتی تاریخی برای گسترش همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌های زیرساختی، توسعه فناوری، انرژی، اقتصاد دیجیتال، تغییرات اقلیمی و محیط زیستی، فرهنگ و علم می‌داند و آمادگی دارد سهمی فعال در تحقق این اهداف ایفا کند.
در پایان لازم می‌دانم همراهی جمهوری اسلامی ایران با دیدگاه‌های سازنده رئیس جمهور شی‌جین‌پینگ در خصوص ضرورت اصلاح در حکمرانی جهانی را که در قالب «ابتکار حکمرانی جهانی» مطرح شده است، اعلام نمایم. جمهوری اسلامی ایران طرح چنین دیدگاه‌هایی را گام موثری در جهت رسیدن به یک جهان عادلانه‌تر می‌داند.