جهان اقتصاد: با وجود اهمیت نقش شبکه‌ راه‌ها در توسعه و توسعه چشمگیر شبکه راه‌های روستایی طی دهه‌های، اخیر شاهد مهاجرت گسترده از روستاها به نواحی شهری بوده‌ایم. پیامدی که بیانگر ضرورت توجه جامع و یکپارچه به مقوله توسعه روستایی دارد و نگاه سخت‌افزاری به این موضوع مهم ممکن است نتایج نگران‌کننده‌ای در آینده برای روستاها و کل کشور پدید آورد. با این وجود تحلیلگران حوزه توسعه بر این باورند که نخستین گام در این عرصه بی شک رسیدن جاده استاندارد به روستاهاست اما این امر به تنهایی کافی نیست.

در چنین وضعیتی، مدیرکل دفتر امور راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری، طول راه‌های روستایی آسفالت در کشور را حدود ۱۱۳ هزار کیلومتر اعلام کرد و یادآور شد: ۳۷ هزار کیلومتر راه با مشخصات فرعی در کشور وجود دارد که در مجموع نزدیک به ۷۰ درصد راه‌های کشور را شامل می‌شود.

وی با اشاره به آمار سرشماری سال ۱۳۹۵ و وجود پنج هزار و ۶۳۴ روستا با بیش از ۲۰ خانوار با حدود ۲۵ هزار و ۲۰۰ کیلومتر، فاقد راه آسفالته بوده که در دستور کار قرار دارند.

مدیرکل دفتر امور راه‌های فرعی و روستایی خاطرنشان کرد: بیشترین روستا‌های فاقد راه آسفالت در استان‌های سیستان و بلوچستان، شرق هرمزگان، کرمان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان و خوزستان قرار دارند که شاخص برخورداری آنها پایین‌تر از میانگین کشوری است.

باید توجه داشت که توسعه جاده‌های روستایی یکی از عوامل کلیدی در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی مناطق کمتر توسعه‌یافته است. این جاده‌ها به‌عنوان شریان‌های حیاتی، ارتباط بین روستاها و مراکز شهری را تقویت می‌کنند و امکان دسترسی به خدمات اساسی مانند آموزش، بهداشت و بازارهای تجاری را فراهم می‌سازند. 

نبود زیرساخت‌های مناسب جاده‌ای، روستاها را از چرخه اقتصادی کشور جدا می‌کند و باعث تداوم فقر و مهاجرت به شهرها می‌شود. در ایران، با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از جمعیت در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، توسعه این جاده‌ها نقش مهمی در کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای دارد. 

ایمان اکبری، کارشناس مسائل اقتصادی در این رابطه به جهان اقتصاد، گفت: جاده‌های روستایی باکیفیت، هزینه‌های حمل‌ونقل محصولات کشاورزی را کاهش می‌دهند و به کشاورزان امکان می‌دهند تا تولیدات خود را با قیمت مناسب‌تری به بازارهای شهری عرضه کنند. این امر نه‌تنها درآمد روستاییان را افزایش می‌دهد، بلکه به امنیت غذایی کشور نیز کمک می‌کند، زیرا بخش عمده تولیدات کشاورزی از روستاها تأمین می‌شود. 

وی افزود: علاوه بر این، دسترسی بهتر به بازارها، انگیزه تولید و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های کشاورزی و دامداری را تقویت می‌کند و از مهاجرت نیروی کار جوان به شهرها جلوگیری می‌کند. از منظر اجتماعی، جاده‌های مناسب دسترسی به مراکز درمانی و آموزشی را تسهیل می‌کنند. در بسیاری از مناطق روستایی، نبود جاده‌های ایمن باعث می‌شود بیماران در شرایط اضطراری به‌موقع به بیمارستان نرسند یا دانش‌آموزان برای تحصیل با مشکلات جدی مواجه شوند. 

این موضوع به‌ویژه در فصول سرد یا بارانی تشدید می‌شود، زمانی که جاده‌های خاکی غیرقابل‌عبور می‌شوند. توسعه جاده‌های روستایی همچنین به بهبود کیفیت زندگی از طریق دسترسی به امکانات رفاهی و ارتباط با سایر مناطق کمک می‌کند. 

به صورت کلی، از نظر اقتصادی، این جاده‌ها فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد می‌کنند. ساخت و نگهداری جاده‌ها به نیروی کار محلی نیاز دارد و می‌تواند به کاهش بیکاری در مناطق روستایی منجر شود. علاوه بر این، بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، گردشگری روستایی را رونق می‌بخشد و درآمدهای جدیدی برای جوامع محلی ایجاد می‌کند. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، مانند هند و برزیل، سرمایه‌گذاری در جاده‌های روستایی به افزایش تولید ناخالص داخلی و کاهش فقر منجر شده است. 

در ایران نیز، با توجه به ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی روستاها، این سیاست می‌تواند به توسعه پایدار کمک کند. با این‌حال، توسعه جاده‌های روستایی باید با برنامه‌ریزی دقیق و توجه به مسائل زیست‌محیطی انجام شود تا از تخریب منابع طبیعی جلوگیری شود. استفاده از فناوری‌های نوین در ساخت جاده‌های مقاوم و کم‌هزینه، همراه با مشارکت جوامع محلی، می‌تواند اثربخشی این پروژه‌ها را افزایش دهد.

 در نهایت، توسعه جاده‌های روستایی نه‌تنها به بهبود معیشت روستاییان کمک می‌کند، بلکه با تقویت پیوند بین شهر و روستا، به همگرایی اقتصادی و اجتماعی در سطح ملی منجر می‌شود. این امر، پایه‌ای برای توسعه متوازن و کاهش شکاف‌های منطقه‌ای در کشور فراهم می‌کند.