به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، فایننشال تایمز، در گزارشی در خصوص نرخ فرونشست در ایران نوشته است:
یک چالش دیرینه در ایران اخیراً با فوریتی بیشتر روبه‌رو شده: زمین زیر پای مردم در حال فرورفتن است؛ موضوعی که زیرساخت‌های حیاتی را تخریب کرده و جان مردم را به خطر انداخته است.
ایران یکی از بدترین نرخ‌های فرونشست زمین در جهان را دارد که بر اثر خشکسالی، تغییرات اقلیمی و مدیریت نادرست منابع آبی به‌وجود آمده. ترک‌ها و شکاف‌ها فرودگاه اصلی کشور و مکان‌هایی مانند شهر باستانی تخت‌جمشید را تهدید می‌کنند و سال گذشته ده‌ها مدرسه در یکی از شهرها به‌خاطر احتمال ریزش، تخلیه شد.
وضعیت به‌ویژه در مناطق شهری مانند تهران بحرانی‌تر است؛ جایی که ترک‌ها به خطوط راه‌آهن آسیب زده و خانه‌ها را ناپایدار کرده‌اند. این موضوع باعث شده مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران در ماه‌های اخیر حتی ایده انتقال پایتخت را مطرح کند و بگوید که پدیده «خطرناک» فرونشست، در کنار کم‌آبی شدید، تهران را «غیرقابل سکونت» کرده است.
کارشناسان می‌گویند جابه‌جایی پایتخت، راه‌حلی عملی نیست؛ اما ورود بالاترین مقام منتخب کشور به این موضوع، دوباره بحث درباره مخاطرات پدیده‌ای را داغ کرده که حدود نیمی از جمعیت ایران را به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر قرار داده است.
مهدی پیرهادی، عضو شورای شهر تهران در این خصوص گفته است: «فرونشست زمین به چالشی بزرگ تبدیل شده» و هشدار داده که «فرونشست وسیع زمین، زیرساخت‌ها را نابود می‌کند و جان مردم را تهدید خواهد کرد» اگر فوراً برای آن چاره‌ای اندیشیده نشود.
کارشناسان می‌گویند خشکسالی طولانی‌مدت و دهه‌ها ضعف در مدیریت زیست‌محیطی باعث تشدید فرونشست شده‌اند. یک مطالعه جهانی اخیر اعلام کرده که ایران جزء پنج کشور اول جهان از نظر میزان و سرعت فرونشست است.
طبق محاسبات سازمان نقشه‌برداری کشور، جنوب‌غرب تهران سالانه تا ۳۱ سانتی‌متر فرونشست دارد؛ در حالی که حتی نرخ ۵ میلی‌متر در سال هم از دیدگاه جهانی نگران‌کننده است.
در محله شهرری تهران، مردم مجبورند هر سال درها و پنجره‌های خانه‌شان را تعمیر کنند، چون فرونشست زمین باعث کج‌شدن و ترک‌برداشتن پی ساختمان‌ها شده است. به گفته محمد درویش، فعال محیط‌زیست، خطوط راه‌آهن از جمله مسیر تهران-مشهد بارها به دلیل فرونشست تعمیر شده‌اند. همچنین دکل‌های برق کج شده‌اند و اتوبان اصفهان-شیراز هم دچار نشست شده.
دولت ایران برنامه دارد مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت را تا سال ۱۴۱۲ شمسی، به میزان ۴۵ میلیارد مترمکعب در سال کاهش دهد تا بحران آب که موجب فرونشست هم می‌شود، مدیریت شود؛ اما تأمین منابع مالی برای این کار دشوار است، چون تحریم‌های آمریکا اقتصاد را به شدت محدود کرده‌اند.
ابعاد این بحران بسیار گسترده است. طبق گفته شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط‌زیست، فرونشست ۱۱ درصد از مساحت کشور را تهدید می‌کند؛ یعنی مناطقی که محل زندگی تقریباً نیمی از جمعیت ۹۰ میلیونی ایران هستند.
در اطراف تخت‌جمشید، پایتخت باستانی ایران که قدمتی ۲۵۰۰ ساله دارد و همچنین نقش‌رستم که محل دفن چهار پادشاه هخامنشی است، شکاف‌های زمین پدیدار شده‌اند.
بهرام نادی، استاد مهندسی ژئوتکنیک دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، گسترش بی‌رویه شهرها، توسعه صنعتی و کشاورزی بیش‌از‌حد را در مناطقی که سدها خشک شده و آبخوان‌ها تهی هستند، عامل تسریع در فرونشست و گسترش بیابان‌زایی دانست.
او افزوده است: در اصفهان، فرونشست زمین باعث ترک‌خوردگی در مسجد جامع عتیق (ثبت‌شده در یونسکو) و آثار تاریخی میدان نقش‌جهان شده؛ به‌طوری‌که ستون‌های شرقی و غربی مسجد عباسی به ترتیب ۵ و ۸ سانتی‌متر کج شده‌اند و شکاف‌هایی در پایه‌های سنگی آن‌ها دیده می‌شود.
حسن فتروسی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، گفته که این نهاد سازمان ملل برای حفاظت از آثار باستانی در برابر فرونشست کمک خواهد کرد. اما هشدار داد اگر دستورالعمل‌های یونسکو رعایت نشود و آثار آسیب ببینند، در بدترین حالت ممکن است عنوان میراث جهانی آن‌ها لغو شود.
جنبه دیگر این بحران نیز با انتشار یک ویدئوی وایرال که گروهی موتورسوار را در کف خشک‌شده سد لتیان تهران نشان می‌داد، برجسته شد. این سد یکی از چهار منبع اصلی تأمین آب پایتخت و شهرهای اطراف آن است و همگی در آستانه خشک‌شدن هستند.
مهدی زارع، استاد زلزله‌شناسی مهندسی در پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی ایران، هشدار داد که کشور وارد یک مسیر «غیردوام‌پذیر» شده که اوضاع را بدتر خواهد کرد. او گفت: «ادامه سیاست‌های گذشته در کشاورزی و شهرسازی، فرونشست را در سراسر ایران در سال‌های آینده تشدید خواهد کرد.»
source