صفحه اقتصاد –

تغییرات خوبی که برای واریز حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی به صرف واریز معوقات بازنشستگان ایجاد خواهد شد، تغییر بزرگی است که در میزان افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی ایجاد خواهد شد؛ اگر از دغدغه افزایش حقوق خردادماه بازنشستگان بگذریم هرگز نمی توانیم نگرانی این قشر برای زمان واریز حقوق خرداد را نادیده بگیریم؛ از این رو ضمن بیان تغییر بزرگ در حقوق خرداد بازنشستگان تامین اجتماعی به زمان واریز حقوق اشاره داشته ایم و براساس یک جدول احتمال واریز حقوق بازنشستگان در تاریخ مقرر را ارائه داده ایم.

تغییر بزرگ در حقوق خرداد بازنشستگان تامین اجتماعی

به میانه های سومین ماه از سال رسیده ایم و حالا دیگر همه واقف هستند به میزان افزایش حقوق برای بازنشستگان حداقل‌بگیر ۴۵ درصد و برای سایر سطوح ۳۲ درصد، اما جزئیات آن را در ادامه شرح داده ایم.

علاوه بر این، مزایایی همچون حق عائله‌مندی (۲ میلیون و ۱۰۶ هزار تومان)، حق اولاد (یک میلیون و ۷۱۹ هزار تومان) و بن معیشت (۶۰۰ هزار تومان) نیز برای بازنشستگان حداقل‌بگیر تصویب شده است.

در حالی که در سال گذشته حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی معمولاً از بیستم هر ماه تا پایان ماه و بر اساس حروف الفبا واریز می‌شد، در فروردین و اردیبهشت امسال این پرداخت‌ها با تأخیر انجام شده و به روزهای پایانی ماه موکول شده است.

همین موضوع باعث نگرانی و نارضایتی بازنشستگان شده و انتظار می‌رود در خردادماه حقوق بدون تأخیر و مطابق با روال گذشته پرداخت شود. حال با توجه به افزایش حقوق و پرداخت معوقات، چشم امید بازنشستگان به واریز به‌موقع و کامل خرداد دوخته شده است.

برخلاف وعده‌ها واریز معوقات بازنشستگان تامین اجتماعی در اردیبهشت‌ماه انجام نشد.

با گذشت چند روز از واریز حقوق اردیبهشت‌ماه بازنشستگان تأمین اجتماعی، به تازگی اعلام شده که معوقات مربوط به فروردین‌ماه قرار است همراه با حقوق خردادماه به حساب مشمولان واریز شود.

پیش‌تر اعلام شده بود که مابه‌التفاوت افزایش حقوق بازنشستگان برای فروردین ۱۴۰۴ همزمان با حقوق اردیبهشت‌ماه پرداخت خواهد شد؛ با این حال به‌ دلایلی که به‌صورت رسمی اعلام نشده، پرداخت این معوقات یک ماه به تعویق افتاده است.

در روزهای پایانی اردیبهشت، حقوق بازنشستگان کارگری به همراه افزایش سنواتی و اجرای مرحله دوم متناسب‌سازی به حساب آن‌ها واریز شد. همچنین فیش‌های حقوقی مربوط به اردیبهشت و خرداد نیز در اوایل خرداد صادر شده و هم اکنون و در سامانه‌های مربوطه قابل مشاهده است.

مبلغ مابه التفاوت حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی چقدر است؟

افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی برای سال ۱۴۰۴ از اردیبهشت‌ماه اجرایی شده و همانطور که اشاره شد مبلغ مابه‌التفاوت حقوق فروردین در خردادماه واریز خواهد شد. جزئیات این افزایش به شرح زیر است:

بازنشستگان حداقل‌بگیر: افزایش حقوق به میزان ۴۵ درصد

سایر سطوح حقوق‌بگیر: افزایش حقوق به میزان ۳۲ درصد

به‌غیر از افزایش پایه حقوق برخی مزایای جانبی نیز برای بازنشستگان حداقل‌بگیر در سال جدید در نظر گرفته شده است:

حق عائله‌مندی: ۲ میلیون و ۱۰۶ هزار تومان

حق اولاد: یک میلیون و ۷۱۹ هزار تومان

بن معیشت: ۶۰۰ هزار تومان

بنابراین در خردادماه علاوه‌بر حقوق ماه خرداد بازنشستگان تامین اجتماعی مبلغ مابه‌التفاوت حقوق فروردین نیز به حساب بازنشستگان واریز خواهد شد

سرپرست اسبق سازمان تأمین اجتماعی نوشت: در فرمول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان سال ۱۴۰۴، تنها افزایش ۳۲ درصدی لحاظ شده و از مبلغ نقدی حدود ۹۳۰ هزار تومان خبری نیست. چرا؟

محمدحسن زدا، سرپرست اسبق سازمان تأمین اجتماعی، در صفحه اجتماعی خود نوشت: اصلاً کاری به کلیات فرمول ارائه‌شده سازمان در مورد متناسب‌سازی سال ۱۴۰۴ ندارم، چرا که صاحب‌نظران در این خصوص اظهار نظر خواهند کرد؛ اما تنها یک نکته برای من جای سؤال دارد: در فرمول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان سال ۱۴۰۴، تنها افزایش ۳۲ درصدی لحاظ شده و از مبلغ نقدی حدود ۹۳۰ هزار تومان خبری نیست. چرا؟»

او هشدار داد که همین یک ایراد می‌تواند منجر به ابطال بخشنامه و عملکرد سازمان نزد مراجع ذی‌صلاح شود.

جمعی از بازنشستگان تأمین اجتماعی نسبت به اختلاف موجود بین مبالغ واریزی حقوق و ارقام مندرج در احکام حقوقی خود اعتراض کردند. به گفته این بازنشستگان، مبلغ واریزی به حساب آن‌ها با مبلغ تعیین‌شده در احکام رسمی‌شان مطابقت ندارد و این اختلاف در حال حاضر حدود یک میلیون تومان است.

آن‌ها عنوان کرده‌اند که این مشکل فراگیر بوده و تمامی بازنشستگان را در بر گرفته است. بازنشستگان خواستار ورود جدی سازمان تأمین اجتماعی به این مسئله و ارائه توضیحات شفاف و روشن در این زمینه شده‌اند.

این افراد تاکید کردند که ادامه چنین وضعیتی باعث سردرگمی و نگرانی آن‌ها شده و انتظار دارند مسئولان مربوطه در اسرع وقت پاسخگو باشند و نسبت به اصلاح پرداخت‌ها اقدام کنند.

واریز حقوق بازنشستگان فقط براساس این جدول

بر اساس اعلام سازمان تامین اجتماعی، مابه‌التفاوت افزایش حقوق فروردین‌ماه ۱۴۰۴ که به دلیل اجرای احکام جدید پرداخت آن به تعویق افتاده بود، قرار است در خردادماه و هم‌زمان با حقوق جاری به حساب بازنشستگان واریز شود.

در صورت انجام این پرداخت، مستمری‌بگیران تامین اجتماعی در خرداد، دریافتی ترکیبی شامل حقوق ماه جاری و معوقات فروردین‌ماه خواهند داشت؛ موضوعی که می‌تواند تا حدی فشارهای مالی اخیر را کاهش دهد.

جدول زمان واریز حقوق بازنشستگان در خرداد ۱۴۰۴

 افزایش ۱/۵ برابری حقوق بازنشستگان در ۱۴۰۴

 خبر افزایش بیش از ۱.۵ برابری متوسط حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی با اجرای متناسب‌سازی، خبری مسرت‌بخش است، اما ابهامات زیادی درباره زمان دقیق پرداخت معوقات و نحوه اجرای کامل این افزایش حقوق وجود دارد. در شرایطی که بسیاری از بازنشستگان از فروردین ماه تاکنون منتظر تسویه حساب هستند، این گزارش به جزئیات این افزایش حقوق و چالش‌های پیش روی سازمان تأمین اجتماعی می‌پردازد. آیا وعده‌ها محقق می‌شوند؟

متوسط حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۴

متوسط حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۴ با اجرای طرح متناسب‌سازی و افزایش سالانه، رشد قابل توجهی را تجربه کرده و بیش از ۱.۵ برابر شده است. با این حال، بسیاری از بازنشستگان از فروردین ماه تاکنون در انتظار پرداخت معوقات و اعمال کامل متناسب‌سازی حقوق خود هستند. در همین راستا، در این گزارش به بررسی متوسط حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی با اجرای متناسب‌سازی و نیز زمان پرداخت معوقات و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ خواهیم پرداخت.

مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، در نشست مشترک با اتاق تعاون ایران، به بررسی وضعیت این سازمان پرداخت. وی با اشاره به اینکه نسبت بیمه‌پرداز به هر مستمری‌بگیر (اعم از بازنشسته یا از کارافتاده) به عدد نگران‌کننده ۳.۸ نفر رسیده است، هشدار داد که این نسبت باید حداقل چهار نفر باشد. او افزود که حتی رساندن این نسبت به عدد چهار، در شرایط فعلی و بدون انجام اصلاحات ساختاری، بسیار دشوار و تقریباً ناممکن به نظر می‌رسد.

سالاری تأکید کرد که تأمین ماهانه حقوق بیش از ۴۰۰ هزار نفر مستمری‌بگیر، یک ضرورت حیاتی است و تأخیر حتی شش ساعته در پرداخت‌ها می‌تواند کشور را با چالش جدی مواجه کند. وی هشدار داد که در صورت عقب افتادن پرداخت‌ها برای بیش از یکی دو یا سه ماه، پوشش درمان و تعهدات پزشکی نیز با مشکل اساسی روبرو خواهد شد.

مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی به وضعیت منابع و وصولی‌های مالی اشاره کرد و گفت: “در فروردین ۱۴۰۳ حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان (همت) حق بیمه وصول شد و طبق برآورد خرداد ماه نیز رقم وصولی تقریباً همین عدد، یعنی حدود ۹۰ همت، خواهد بود.” وی میانگین سالانه وصولی را چیزی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ همت برآورد کرد. در مقابل، سالاری تصریح کرد که سازمان با ۳۰ همت کسری ماهانه منابع و در مجموع با ۲۵۰ همت کسری سالانه مواجه است.

وی در ادامه به فعالیت شرکت شستا و سوددهی آن برای جبران کسری‌ها اشاره کرد و گفت: “ارزش شرکت شستا به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که سالانه ۲۰ تا ۳۰ همت سوددهی دارد.

این مبلغ اما تنها می‌تواند درصد اندکی از کسری منابع تأمین اجتماعی را جبران کند.” او تأکید کرد که تمامی درآمدها، دریافتی حق بیمه‌ها و پرداختی‌های دولت در بخش‌های مختلف باید صرف هزینه‌های درمانی، خدماتی، حقوق نیروی انسانی و پرداخت حقوق بازنشستگان شود، در حالی که با میزان درآمد فعلی و کسورات، جبران کسری‌ها با شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست.

بحران بازنشستگی پیش از موعد

سالاری به نکته مهم دیگری نیز اشاره کرد و گفت: “هر ساله نزدیک به نیمی از بازنشستگان (۴۸ درصد) را افرادی تشکیل می‌دهند که از امتیاز یا فرصت بازنشستگی پیش از موعد استفاده می‌کنند و این موضوع فشار مضاعفی را بر منابع سازمان تحمیل می‌کند.”

وی همچنین از رقم معافیت‌های بیمه‌ای که بار مالی آن بر دوش دولت قرار گرفته و پرداخت نشده است، انتقاد کرد و گفت: “از سال ۱۳۶۱ تاکنون، معافیت بیمه‌ای ناشی از قوانین متعدد و مختلف، توسط هیچ دولتی به طور کامل پرداخت نشده است.” او هشدار داد که اگر روند فعلی ادامه پیدا کند و اصلاحات لازم صورت نگیرد، معوقات به تدریج افزایش یافته و جبران آن دشوارتر خواهد شد.

با این وجود، سالاری تأکید کرد: “با وجود همه کسورات، متوسط حقوق بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی با اجرای متناسب‌سازی و افزایش سالانه، نسبت به پنج ماه گذشته بیش از یک و نیم برابر افزایش یافته است، اما سازمان به دنبال صرفه‌جویی در پرداخت‌ها نیست، چرا که زندگی و معیشت افراد بیمه‌پرداز و بازنشسته خط قرمز ماست.”

حذف کارگران ساختمانی غیرواقعی و تعهدات جدید دولت

سالاری به وضعیت بیمه کارگران ساختمانی نیز اشاره کرد و اظهار داشت: “در برخی شهرستان‌ها، متوسط ماهانه ۵۰ میلیارد تومان وصول حق بیمه این گروه بوده است. در حال حاضر ۱۲۰ هزار نفر به عنوان کارگر ساختمانی برای بهره‌گیری از خدمات بیمه تأمین اجتماعی معرفی شده‌اند که لزوماً همه واقعی نیستند.” وی افزود که پالایش‌ها و بازرسی مشترک برای حذف افراد غیرواقعی در دستور کار است و برای هر حذف، قابلیت جایگزینی تا ۵۰ نفر جدید در سیستم وجود دارد.

مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به پرداخت بخشی از مطالبات این سازمان از سوی دولت چهاردهم در سال گذشته، اظهار داشت: “تعهدات جدید دولت بدون پشتوانه عددی، پاسخگوی جمعیت روبه‌رشد نیست و نمی‌توان انتظار جبران کسری منابع را فقط از سمت دولت داشت.”

وی تأکید کرد: “اگر اصلاحات مهم در ساختار سازمان و قوانین حوزه تأمین اجتماعی صورت نگیرد، وضعیت منابع بدتر خواهد شد، چرا که مانند صندوق‌های نیرو‌های مسلح یا کشوری نیستیم که دولت بتواند هر زمان مایحتاج را به طور کامل جبران کند.”

سالاری از همه دستگاه‌ها و تشکل‌ها درخواست کرد که با همکاری و هم‌افزایی، نقش عملیاتی در مدیریت منابع ایفا کنند و دولت نیز با اصلاح رویه معافیت‌ها و حمایت مستقیم، جدی‌تر وارد عمل شود تا سازمان دچار بحران تأمین نشود.