به گزارش خبرنگار مهر در سال‌های اخیر حجم تجارت و تبادل گردشگری میان دو کشور ایران و عراق همواره افزایشی بوده است به‌طوری‌که تجارت دوجانبه به بیش از ۱۰ میلیارد دلار و همچنین تبادل گردشگری نیز حدود ۹ میلیون نفر رسیده است. این درحالی است که در هر دو مورد فوق، ظرفیت بیشتری در طرفین وجود دارد که استفاده از آن نیازمند ایجاد زیرساخت‌ها و بسترهای لازم به‌ویژه مسیرهای ارتباطی مناسب بین دو کشور است. از این رو خط ریلی شلمچه-بصره از حدود دو دهه پیش، باهدف تسهیل حمل‌ونقل مسافر و کالا بین دو کشور ایران و عراق طرح‌ریزی شد.
این خط ریلی که به‌عنوان یک از طرح‌های مشترک میان ایران و عراق شناخته می‌شود، تنها نیازمند ۳۳ کیلومتر ریل‌گذاری، ۱۶ کیلومتر مین‌روبی در سمت عراق و احداث یک پل بازشو ۸۰۰ متری بر روی شط‌العرب است که مطابق آخرین توافقات، مین روبی و احداث پل بر عهده طرف ایرانی است. هدف این خط ریلی ایجاد یک مسیر سریع و ایمن، کاهش هزینه‌ها و افزایش حجم تبادلات تجاری و گردشگری بین دو کشور است.
سنگ بنای این پروژه در دیدار محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق و محمد مخبر، معاون اول سابق ریاست‌جمهوری در ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ بنا نهاده شد و قرار شد این خط ریلی ۱۸ ماهه به بهره‌برداری برسد. با این حال پس از گذشت ۱۲ ماه میعاد صالحی مدیرعامل سابق راه‌آهن در تاریخ ۱۷ شهریورماه ۱۴۰۳ میزان پیشرفت مین‌روبی این خط ریلی را تنها ۴ کیلومتر عنوان کرد.
پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم، رئیس‌جمهور پزشکیان ضمن تأکید بر اهمیت این پروژه در سفر سه‌روزه خود به عراق بیان داشتند: «مسیر ریلی شلمچه به بصره را باقدرت پیگیری می‌کنم.» با این وجود سید مصطفی داودی، معاون فنی و زیربنایی شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی در تاریخ ۲ بهمن ۱۴۰۳، ۵ ماه پس از تاکید رئیس جمهور در مصاحبه‌ای بیان کرد: «تاکنون پنج کیلومتر عملیات مین‌روبی و مین‌زدایی مسیر از نقطه صفر مرزی به سمت بصره انجام شده است تا طرف عراقی قادر به احداث خط راه‌آهن باشد و انتظار می‌رود تا پایان ۱۴۰۴ شاهد اتصال ریلی ایران و عراق باشیم.» مطابق این اظهارات با گذشت ۵ ماه و با وجود تاکید رئیس جمهور محترم، مین‌روبی این پروژه تنها ۱ کیلومتر پیشرفت داشته است که نشان از کندی زیاد در عملیات اجرایی این پروژه از سوی ایران دارد.
همچنین جبار علی ذاکری مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱ فروردین ۱۴۰۴ در گفتگویی بیان کرده‌اند «بر اساس تعهدات عراق، این پروژه طی ۳۶ ماه تکمیل خواهد شد و زمینه تسهیل تردد زائران و توسعه همکاری‌های ریلی دو کشور را فراهم خواهد کرد.»با درنظر گرفتن اظهارات مدیرعامل شرکت راه‌آهن ج. ا. ا و تمام شدن زمان ۱۸ ماهه تعیین شده برای به بهره‌برداری رسیدن از خط ریلی شلمچه-بصره در واقع به ۵۴ ماه زمان نیاز است که ۳ برابر وعده اولیه مسئولان ایرانی و عراقی است. این در حالی است که تأخیر در بهره‌برداری از این خط ریلی سبب عدم انتفاع دو طرف از منافع سیاسی و اقتصادی بالای آن از جمله افزایش تجارت و تبادل گردشگری دو و چندجانبه و قرار گرفتن دو کشور در مسیرهای تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد شد. لذا ضرورت دارد که عملیات اجرایی این پروژه به ویژه از سوی راه آهن ج. ا. ا در مورد مین روبی و احداث پل با سرعت و جدیت بیشتری پیگیری شود.