وقایع اخیر در خاورمیانه و تاثیر آن بر بازار نفت هرچند ممکن است بازار تاحدی ملتهب و قیمتها تحت نوسان قرار گیرد اما تا زمانی که یک اقدامی از جانب کشورهای صادرکننده نفت صورت نگیرد بیشتر تاثیرات روانی خواهد بود. ولی به گفته برخی از کارشناسان، اگر این تاثیر روانی با اقدام عملی مثل قطع صادرات همانند اقدامی که در دهه ۷۰ رخ داد و کشورهای عرب تصمیم گرفتند که صادرات نفت خود را قطع کنند، بازار دچار اختلال و تنش خواهد شد و میتواند در قبال اقدامات رژیم صهیونیستی بازدارنده باشد.
به گفته تحلیلگران حوزه انرژی، در صورتی که کشورهای عرب و فروشنده نفت واکنشی نداشته و اقدام عملی صورت نگیرد تاثیر روانی کوتاهمدت بوده و نمیتواند پایدار باشد. قطعا این پتانسیل در کشورهای صادرکننده نفت وجود دارد که با ابزار نفت بر رژیم صهیونیستی و کشورهای حامی آنها فشار وارد کنند. البته غیر از نفت؛ کلا میتوانند تجارت با این کشورها را مختل کنند، اکنون حجم عظیمی از واردات کشورهای عرب از کشورهای اروپایی و امرکیایی صورت میگیرد بنابراین اگر این کشورها تصمیم بگیرند واردات خود را محدود کنند درواقع میتوانند از نظر تجاری با محدود کردن واردات و صادرات خود فشار زیادی به کشورهای حامی اسرائیل وارد کنند اما به دلایل مباحث سیاست و همچنین منافع اقتصادی تعلل میکنند.
اوپک با اعمال روشهایی در حال متعادل کردن بازار است، بر این اساس برای اعضا سهمیه تعیین کرده و با بالانس کردن عرضه و تقاضا کشورهای تولیدکننده را متقاعد میکند که از قیمت نفت دفاع کنند، روش دیگر کاهش داوطلبانه است که کشورهایی که این امکان را دارند سهیمه تولید و عرضه خود را کاهش داده و به قیمت کمک کنند، به این ترتیب برخی کشورها علاوه بر اینکه سهمیه را رعایت کردند کاهش داوطلبانه داشتهاند بنابراین تا زمانی که این اقدامات ادامه دارد؛ میتوانیم امیدوار باشیم که قیمت نفت در سطح فعلی ادامه داشته و نوسان خیلی محدود باشد.
به گفته کارشناسان مدیریت عرضه تا آخر سال میلادی ادامه دارد و هر بار هم تمدید میشود و باید تا اجلاس آینده صبر کنیم که تصمیم جدید چه خواهد بود، تا آن زمان بازار اوپک مدیریت شده خواهد بود یعنی یک مدیریت بر اساس عرضه و تقاضا و سهیمه کشورها و مدیریت دیگر بحث کاهش داوطلبانه است تا زمانی که این مدیریت ادامه دارد قیمت نفت در همین سطوح باقی میماند مگر اینکه کاهش دواطلبانه منتفی شود، در این صورت روی قیمت تاثیر دارد، در هر حال رعایت سهمیه از سوی کشورها نقطه کلیدی است که میتواند ثبات را در بازار حفظ کند.
در همین زمینه، مهدی کریمی، کارشناس حوزه انرژی، در گفتوگو با خبرنگار «جهان اقتصاد»، اظهار کرد: خاورمیانه به دلیل دارا بودن بزرگترین ذخایر نفتی جهان، نقش کلیدی و تأثیرگذاری بر بازار نفت جهانی دارد. در حال حاضر، تنشها و درگیریها میان اسرائیل و حزبالله در لبنان به شدت افزایش یافته است. این درگیریها از اواسط سپتامبر 2024 تشدید شده و منجر به کشته شدن صدها نفر و زخمی شدن هزاران نفر در لبنان شده است. اسرائیل حملات هوایی سنگینی علیه مواضع حزبالله در جنوب لبنان انجام داده و حزبالله نیز با پرتاب صدها راکت به مناطق شمالی اسرائیل پاسخ داده است. این وضعیت بسیاری را نگران احتمال گسترش جنگ به سطحی منطقهای کرده است
وی تصریح کرد: کشورهای خاورمیانه مانند عربستان سعودی، ایران، عراق، کویت و امارات متحده عربی، از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت در جهان هستند. هرگونه تغییر در سطح تولید این کشورها، مانند کاهش یا افزایش تولید، بهسرعت بر قیمت نفت جهانی تأثیر میگذارد.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از کشورهای خاورمیانه از اعضای کلیدی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هستند. این سازمان تأثیر مهمی بر تصمیمگیریهای کلان مرتبط با تولید و قیمت نفت دارد. توافقهای اوپک برای کاهش یا افزایش تولید بهطور مستقیم بازار نفت را تحت تأثیر قرار میدهد.
وی بیان کرد: منطقه خاورمیانه به دلیل موقعیت استراتژیک و تنشهای سیاسی و نظامی مداوم، نوسانات زیادی در بازار نفت ایجاد میکند. هرگونه جنگ، تحریم یا عدم ثبات سیاسی در این منطقه میتواند نگرانیهای مربوط به عرضه نفت را افزایش داده و قیمتها را بالا ببرد. برای مثال، تحریمهای آمریکا علیه ایران و بحرانهای مربوط به تنگه هرمز از نمونههای بارز این تأثیرات هستند.
وی عنوان کرد: در کنار این درگیریها، وضعیت در غزه نیز همچنان متشنج است و خشونتها در این منطقه نیز به تلفات و خسارات زیادی منجر شده است. این بحرانها نه تنها تأثیر زیادی بر وضعیت امنیتی و انسانی خاورمیانه داشتهاند، بلکه نگرانیهایی را درباره تأثیر آنها بر بازار جهانی نفت و اقتصاد بینالمللی به وجود آوردهاند.
source