به گزارش رکنا، خیابان ناصرخسرو از میدان توپخانه آغاز شده و با عبور از میدان شمسالعماره به سهراهی که اکنون به نام مسجد امامخمینی (ره) شناخته میشود، میرسد. در ابتدای ساخت این خیابان، دو طرف آن با کاشتن درختان زینت داده شد و جریان آب نهر نیز به پای این درختان جاری بود. با اینحال، بسیاری از شهروندان برای تأمین هیزم، این درختان را قطع کردند. این خیابان جایگاه ویژهای در تاریخچه تهران دارد و بسیاری از اولینها در این مسیر تاریخی شکل گرفتهاند؛ از جمله ساختمان شمسالعماره که بلندترین بنای زمان خود بود، دارالفنون بهعنوان اولین مرکز آموزشی مدرن، چاپخانه دارالطباعه و نخستین کتابفروشیهای پایتخت.
تاریخچه خیابان ناصریه به روایت یک تهرانشناس
نصرالله حدادی، پژوهشگر و تهرانشناس، در خصوص پیشینه این خیابان میگوید: «در دوره فتحعلیشاه قاجار، ساختمانهای مهمی در اطراف ناصرخسرو ایجاد شد؛ از جمله مسجد شاه و مدرسه مروی. بازار مروی نیز در نزدیکی این خیابان شکل گرفت. خیابان ناصریه (نام قدیمی ناصرخسرو) به دلیل اهمیت بالای خود در عصر قاجار، محل سکونت بسیاری از اشراف و درباریان بود. از جمله میتوان به خانه امامجمعه اشاره کرد که نامش بر کوچهای از این خیابان باقی ماند.
همچنین، اقدامات متعددی برای بهبود نظافت و تبدیل پایتخت به نمونهای مشابه شهرهای اروپایی در این زمان اجرا شد.» حدادی توضیح میدهد که در سال ۱۲۵۰ شمسی، امینحضور، که مسئول احتسابیه (شهرداری امروز) بود، مأموریت یافت خیابان ناصریه را تکمیل کند. او در طول فعالیتهای خود، چراغهای چدنی در خیابان نصب کرد و درختان جدیدی کاشت. همچنین ورودی دیگری برای دارالفنون از سمت این خیابان ایجاد شد که مسیر رفتوآمد دانشجویان و استادان را تسهیل کرد و به رونق خیابان ناصرخسرو افزود.
واگن اسبی و تلفنخانه؛ نشانههای مدرنیته
یکی از رویدادهای مهمی که در سالهای ۱۲۶۵ یا ۱۲۶۶ شمسی در خیابان ناصریه رخ داد، ساخت ساختمان تلفنخانه بود. اما شاید مهمترین تحول، راهاندازی واگن اسبی در این خیابان باشد. این وسیله به همراه ماشین دودی ، از نخستین وسایل نقلیه عمومی مدرن بودند که شهروندان تهرانی میتوانستند از آن بهره ببرند.
source