اقتصاد۲۴– هواپیما‌های کنترل و هشدارزودهنگام رادار هوابرد یکی از مهمترین دارایی‌های هوایی قدرت‌های نظامی جهان بشمار می‌روند. این نوع هواپیما‌ها رادار‌هایی دارند که می‌توانند به عنوان پست فرماندهی برای انجام مدیریت نبرد عمل کنند.

آنها نیروی هوانوردی جنگی را چند برابر کرده و به جنگنده‌ها و سایر دارایی‌های نیروی هوایی کمک می‌کنند تا اهداف خود را شناسایی، ردیابی و اولویت بندی و اقدامات علیه آنها را هماهنگ کنند.

هواپیمای KJ-۳۰۰۰ چین

چین به تازگی همزمان با رونمایی غیررسمی از دو جنگنده نسل ششم خود، در ۲۶ دسامبر تصاویری از پرواز یک هواپیمای کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد جدید با نام KJ-۳۰۰۰ منتشر کرد.

این هواپیما یکی دیگر از هواپیما‌های پیشرفته چینی کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد چین در کنار KJ-۷۰۰ برگرفته شده از هواپیمای ترابری تاکتیکی شانشی وای-۹ است که قبلا به تعداد کم وارد خدمات نیروی هوایی ارتش خلق چین شده است.

KJ-۲۰۰۰ در حال حاضر به عنوان توانمندترین نوع هواپیمای کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد نیروی هوایی ارتش چین شناخته می‌شود که با یک آرایه غیر چرخشی و سه طرفه رادار آرایه اسکن الکترونیکی فعال، تنها چهار نمونه عملیاتی از آن وجود دارد.

با ورود به خدمت هواپیمای KJ-۳۰۰۰ این هواپیما پس از KJ-۲۰۰۰ که از روی ایلیوشین Il-۷۶ ساخته شده به دومین هواپیمای جت هشدار و کنترل زودهنگام هوابرد نیروی هوایی ارتش چین تبدیل خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود که KJ-۳۰۰۰ در نهایت جایگزین ناوگان محدود KJ-۲۰۰۰ شود و شکاف‌های پشتیبانی از نیاز‌های عملیات هوایی را در نیروی هوایی ارتش خلق چین برطرف کند.

رادار KJ-۳۰۰۰

گمانه زنی‌ها همچنین به رادار‌های آرایه اسکن الکترونیکی فعال در بدنه هواپیما اشاره می‌کند که شبیه به رادار‌های KJ-۷۰۰، یک پلت فرم پیشرفته هشدار و کنترل اولیه هوابرد برگرفته شده از شانشی وای-۹ است  که در تعداد محدودی توسط نیروی هوایی ارتش خلق چین به میدان فرستاده شده است.

بنا به گزارش فایت گلوبال KJ-۲۰۰۰، بر اساس ایلیوشین Il-۷۶، دارای یک آرایه غیر چرخشی و سه طرفه آرایه اسکن الکترونیکی فعال است و در حال حاضر توانمندترین سیستم  کنترل و هشدارزودهنگام نیروی هوایی خلق چین است. تنها چهار واحد از هواپیمای KJ-۲۰۰۰ عملیاتی هستند. KJ-۳۰۰۰ با سنسور‌ها و سیستم‌های پردازشی پیشرفته قادر به شناسایی اهداف چالش برانگیز در محیط‌های جنگی پیچیده است.

موتور KJ-۳۰۰۰

بنا به گزارش فایت گلوبال، هواپیمای، KJ-۳۰۰۰ از چهار موتور توربوفن بای پس بالا شنیانگ WS-۲۰ بهره می‌برد که نسبت به مدل‌های قبلی راندمان بهتری را ارائه می‌دهد. این هواپیما همچنین دارای یک کاوشگر پیشرفته سوخت‌گیری هوا به هوا است که برد عملیاتی آن را افزایش می‌دهد.

بنا به این گزارش، موتور‌های WS-۲۰ نیز در مقایسه با موتور‌های D-۳۰KP-۲ ساخت روسیه KJ-۲۰۰۰ از قابلیت‌های تولید برق برتری برخوردار هستند.  این موتور جدید  که درهواپیما‌های جدید ترابری شیان وای-۲۰بی نیزاستفاده شده کارآمدتر از موتور‌های قدیمی Soloviev D-۳۰KP-۲ بکار گرفته شده در هواپیمای وای-۲۰ است.

همچنین موتور WS-۲۰ در مقایسه با نسل قبلی خود که ساخت روسیه است، از قابلیت‌های تولید برق برتری برخوردار است. با توجه به قدرت سنسور‌های KJ-۳۰۰۰ برای ارائه یک قابلیت پیشرفته کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد این یک نکته کلیدی است. 

در حالی که سکو‌های KJ-۲۰۰ و KJ-۵۰۰ چین بسیار توانمند هستند، اما آنها توربوپراپ‌هایی با سقف عملیاتی محدود بشمار می‌روند. جت بزرگی مانند KJ-۳۰۰۰ می‌تواند در ارتفاعات بیشتر عمل کند و پوشش بیشتر آرایه‌های راداری این هواپیما به آن اجازه می‌دهد تا دورتر از جنگنده‌های دشمن عمل کند.

توانایی عملیات در برد عقب‌تر می‌تواند به مقابله با قابلیت‌های هوا به هوای دشمن کمک کند. موشک هوا به هوا ریتون AIM-۱۷۴ B نیروی دریایی ایالات متحده، که از روی موشک‌های کشتی پرتاب SM-۶ ساخته شده، با بوئینگ F/A-۱۸ E/F سوپر هورنت عملیاتی شده است. در صورت وقوع درگیری، با توجه به هدف مشخصی که برای این سلاح تعیین شده است، دارایی‌های اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی چینی مانند هواپیما‌های کنترل و هشدار زودهنگام یک امتیاز خواهد بود.

ارتقاء استراتژیک

اعتقاد بر این است که KJ-۳۰۰۰ دارای یک کاوشگر پیشرفته سوخت‌گیری هوا به هوا است که برد عملیاتی آن را در مقایسه با KJ-۲۰۰۰ افزایش می‌دهد. همچنین در یک درگیری، KJ-۳۰۰۰ برای شناسایی اهداف دشوار مانند هواپیما‌های رادارگریز و مجموعه‌ای از سیستم‌های بدون سرنشین قابلیت گسترده تری را ایفا می‌کند. KJ-۳۰۰۰ با برخورداری از این قابلیت‌ها می تواند اهداف دشوار را در موقعیت‌های جنگی احتمالی، مانند هواپیما‌های رادارگریز و سیستم‌های بدون سرنشین شناسایی کند.

بر اساس اظهاراتی که در جولای ۲۰۲۱ توسط لو جون، طراح ارشد KJ-۵۰۰ بیان شد KJ-۳۰۰۰ یک شبکه کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد متشکل از پلتفرم‌های سنتی و هواپیما‌های کوچک‌تر است که با هم برای ایجاد یک «شبکه اطلاعاتی» کار می‌کنند. هواپیما‌های هشدار و کنترل زودهنگام هوابرد کوچکتر، توانایی بیشتری برای مقابله با اهدافی مانند هواپیما‌های رادارگریز و پهپاد‌ها دارند.

مشخصات فنی کلی KJ-۳۰۰۰

نوع: هواپیمای کنترل و هشدار زودهنگام
سازنده: چین
اپراتور: نیروی هوایی چین
موتور: توربوفن شنیانگ WS-۲۰