حمل‌ونقل عمومی، موضوعی است که در سالیان گذشته تمام کشورهای روی آن تمرکز کرده و تلاش کرده‌اند توسعه آن را در دستور کار خود قرار هند. گسترش خودروهای فعال در حمل‌ونقل عمومی و جوان‌نگه داشتن ناوگان باری و مسافری هر کشور، به‌طور قطع مزایایی را برای دولت‌ها و شهروندان در پی دارد که ساده‌ترین آن‌ها، کنترل مصرف سوخت و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی است.
بنابراین دور از انتظار نیست که کشورهای پیشرفته‌ای همچون اروپایی‌ها توسعه ناوگان عمومی خود را همواره مدنظر داشته و آن را به بخش مهمی از عملکرد خود تبدیل کنند. آن‌طور که در یک دهه اخیر آمارها نشان می‌دهد، این قاره توانسته است با رشد فروش در بخش کامیون‌ها، ون و اتوبوس همراه باشد.
افت ۱۸.۹ درصدی فروش تجاری‌ها هم‌زمان با شیوع کووید
آمارهایی که درخصوص تقاضا و فروش خودروهای تجاری عمومی در اروپا منتشر شده، نشان از آن دارد که یک دهه اخیر این بخش با فرازونشیب‌هایی همراه بوده است.
آن‌طور که این آمارها بیان می‌کنند، بهترین سال برای توسعه ناوگان عمومی اروپا مربوط به سال ۲۰۱۹ یعنی پیش از آغاز کووید-۱۹ بوده است. وضعیتی که می‌توانست در صورت تداوم آمار فروش این خودروها را تا سال جاری با شیب صعودی حدود ۲.۵ درصدی، بالای ۲میلیون دستگاه نگه دارد. این در حالی است که با شیوع و همه‌گیری کووید-۱۹، وضعیت بازار خودرو در تمام کشورها و در همه سگمنت‌ها با افت همراه شد.
بازار تجاری‌های اروپا نیز از این قاعده مستثنا نبوده و در سال ۲۰۲۰ با افت ۱۸.۹ درصدی همراه بود که بدترین وضعیت ثبت‌شده برای این قاره در دهه اخیر بوده است. در این بازه زمانی (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲) فروش خودروهای تجاری اروپا تنها در دو سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ از مرز ۲میلیارد دستگاه عبور کرده است.
سهم بالای ون‌ها از بازار تجاری‌های اروپا
ون‌ها در بازار اروپا، یکی از پرتقاضاترین خودروهای مسافری هستند که دلیل آن را می‌توان در کاربری‌های متنوع آن‌ها دانست. این خودروها که هم سهمی در بازار مدل‌های شخصی و هم در بازار خودروهای عمومی دارند، در یک دهه اخیر یعنی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲، بیشترین بخش از ثبت تقاضا برای خودروهای تجاری اروپا را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس آمارهای منتشرشده، بیشترین تقاضا برای خودروهای ون مربوط به سال ۲۰۱۹ بوده که یک‌میلیون و ۷۴۷هزار و ۴۷۱ درخواست برای این خودروها در اروپا به ثبت رسیده است. با این‌حال، کمترین تقاضا نه مربوط به سال ۲۰۲۰ بلکه مربوط به ۲۰۱۳ است که یک‌میلیون و ۱۰۸ هزار ۷۶۸ دستگاه از این خودروها به فروش رسیدند.
بعد از آن تقاضا با تاثیرپذیری از شیب صعودی خودروهای تجاری در اروپا، بین ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ (به ترتیب رشد ۶.۹درصد، ۱۱.۴درصد، ۱۴.۳درصد، ۵.۱درصد، ۴.۲درصد و ۲.۴درصد) بازار ون‌ها نیز با رشد تقاضا و فروش مواجه شده است. در دو سر این بازه زمانی یعنی سال ۲۰۱۱ و ۲۰۲۲ تقاضای ون به ترتیب یک‌میلیون و ۳۳۵هزار و ۹۳۴ دستگاه و یک‌میلیون و ۲۷۸هزار و ۵۰۹ دستگاه بوده است. یعنی به‌رغم تمام فراز و نشیب‌ها در این بازه چندان تغییر محسوسی در فروش این خودروها اتفاق نیفتاده است.
رشد ۴۳هزار دستگاهی بازار کامیون‌های اروپا در دهه اخیر
فروش کامیون‌ها اما در این قاره از نظر تعداد، تفاوت فاحشی با ون‌ها دارد. آمارها نشان می‌دهند در سال ابتدایی این بازه زمانی (۲۰۱۱) تقاضا برای کامیون‌ها به ۲۵۶هزار و ۶۴۵ دستگاه رسیده که در دو سال بعد از آن با کاهش همراه بوده و به حدود ۲۵۲هزار دستگاه در دو سال متوالی رسیـــده است.
بعد از آن اما مانند بازار ون‌ها با تاثیرپذیری از رشد بازار تجاری‌ها، این بازار نیز با شیب صعودی همراه بوده و در قله خود یعنی سال ۲۰۱۹ به ۳۳۳هزار و ۷۲ دستگاه دست یافته است. مشکلات ناشی از همه‌گیری کووید نیز بر این بازار تاثیر داشته و در سال ۲۰۲۰ فروش این خودروها را به ۲۴۷هزار و ۶۱۶ دستگاه رسانده است.
سال گذشته میلادی نیز این بازار موفق به فروش ۲۹۹هزار و ۹۱۷ دستگاهی داشته که در مقایسه با سال نخست این بازه زمانی حدود ۴۳هزار دستگاه رشد را به ثبت رسانده است.
اقبال کوتاه اتوبوس‌ها در بازار اروپا
بازار اتوبوس‌ها اما در مقایسه با دو بازار دیگر نشان می‌دهد کمترین سهم از توسعه ناوگان را در اختیار داشته است.
سال ۲۰۱۱ این بازار ۲۷ هزار و ۴۶۹ دستگاه فروش اتوبوس را به ثبت رساند که در دو سال بعد از آن با افت همراه شد و به ارقام ۲۶ هزار و ۱۶۶ دستگاهی و ۲۶ هزار و ۱۳۲ دستگاهی رسید. این بازار در سال اوج تجاری‌ها یعنی ۲۰۱۹، با صعود طی ۶ سال متوالی در نهایت به تقاضای ۳۶ هزار و ۵۶۳ دستگاهی در اروپا دست یافت.
افت تقاضا از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ این بازار را تا ۲۹هزار و ۱۳۶ دستگاه کوچک کرد و در نهایت در سال گذشته میلادی این بازار فروش ۲۸هزار و ۳۷۶ دستگاهی را به ثبت رساند. گرچه این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۱ حدود ۹۰۰ دستگاه تفاوت دارد، اما رقم چندان امیدوارکننده‌ای برای بازار اتوبوس‌ها نیست.