هلیوم-۳ ایزوتوپ عجیب و کمیابی از گاز هلیوم است؛ گازی که بخش اعظم آن در ابتدای شکل‌گیری جهان و در پی انفجار بزرگ یا همان مه‌بانگ به وجود آمده است.

این گاز به دلیل پتانسیل‌اش برای استفاده در راکتورهای همجوشی هسته‌ای، بسیار مورد توجه جامعه دانشمندان و محققان قرار دارد. مقدار زیادی از این گاز در کره ماه وجود دارد؛ چرا که این قمر زمین بدون میدان مغناطیسی محافظ، در معرض باد‌های خورشیدی قرار گرفته و در نتیجه سطح قابل توجهی از گاز در ماه یافت می‌شود.

این در حالی است که هرچند مقداری گاز هلیوم-۳ روی زمین وجود دارد، اما میزان آن نسبت به کره ماه بسیار پایین‌تر است.

در واقع در همان زمانی که سیاره زمین در حال شکل‌گیری بود، گاز هلیوم-۳ در اعماق هسته آن جای می‌گرفت. اما این گاز چنان در لایه‌های زیرین زمین جای گرفته است که انسان نمی‌تواند برای مصارف خود، نظیر سوخت موشک، به آن دسترسی پیدا کند. با این حال هر سال حدود ۲ هزار گرم از آن به روی زمین نشت می‌کند.

تحقیقات اخیر نشان داده است که هلیوم-۳ را می توان در سنگ های آتشفشانی در کف اقیانوس پیدا کرد، اما سازوکار چگونگی رسیدن آن از هسته به آنجا به عنوان یک معمای زمین‌شناسی باقی مانده است.

اکنون یک تیم پژوهشی در آمریکا دریافته‌اند که جریان‌های گدازه‌ای باستانی در نزدیکی سواحل جزیره بافین در اقیانوس منجمد شمالی در شرق نوناووت در کانادا، حاوی بالاترین میزان گاز هلیوم-۳ و هلیوم-۴ هستند. اما آنها چگونه به این محل رسیده‌اند؟

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

اکیپ محققان از دانشگاه پرینستون و موسسه ژئوشیمی گوانگژو تصور می‌کنند راز این انتقال در مرز بین هسته و گوشته سیاره ما نهفته است.

در این ناحیه ترکیبی شیمیایی به نام اکسید منیزیم وجود دارد و وقتی گاز هلیوم-۳ با این ماده تماس پیدا می‌کند، در آن حل می‌شود و به این طریق می‌تواند در اعماق زمین جابجا شود.

دانشمندان می‌گویند نسبت‌های غیرعادی بالای گازهای هلیوم-۳ و هلیوم-۴ نشان می‌دهد این عناصر فرّار وارد بخش گوشته زمین شوند و سپس در اثر فعل و انفعالات زمین‌شناسی و آتشفشانی که بالا آمدن عظیم سنگ‌های مذاب از مرز هسته و گوشته را در پی دارد، به سطح زمین برسند.

نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «نیچر» منتشر شده است.